3 Maanden op pad met de caravan

wij zijn in de maanden feb / maart en april door Frankrijk, Spanje en Portugal gereisd waarvan 5 weken met Vagebond reizen naar Marokko.

in totaal hebben we 13700 kilometer afgelegd en van de totale periode 34 verslagen met vele foto’s gemaakt.

reacties kunnen verzonden worden naar: wblits@hotmail.com

veel leesplezier

Verslag 1

We zijn de laatste maanden flink druk geweest met de verbouwing van de supermarkt, maar het resultaat mag er zijn: er staat een prachtige vernieuwde COOP supermarkt waar we allemaal, zeker ook de klanten, erg trots op zijn. Er zijn muren uitgebroken en nieuwe vloeren gelegd en alle afdelingen hebben een andere plek gekregen, waardoor alles nu een veel logischere indeling heeft. We zijn erg trots op Marcel, die zich als een ware ondernemer heeft gedragen, ook Dennis heeft veel werk verzet en zelfs Marieke heeft naast haar eigen baan regelmatig meegewerkt, tot in de kleine uurtjes. Het apartste was wel op 8 januari: met 40 mensen (medewerkers, familie, het halve Mannenkoor, veel kennissen en zelfs enkele klanten) hebben we na sluitingstijd de hele winkel leeggehaald. Wat een sfeer en samenwerking was er, hartverwarmend !! De week erop waren we 4 dagen dicht en moest alles weer ingericht worden en op 14 januari, 8 uur ’s morgens was dan eindelijk de heropening. De klanten kwamen massaal inkopen doen en we kregen veel felicitaties.(We hebben geen officiële opening gehouden.) Op zaterdag hebben we zelfs 3 extra leveringen gehad om de winkel aan te vullen, wat een feest !! Marcel en Marieke kunnen hier hun toekomst mee in.

Ook Dennis weet zich verzekerd voor een jarenlange werkplek. Voor ons was dit de laatste verbouwing, we gaan nu echt genieten van onze “ouwe dag” ! Natuurlijk blijft Wim Marcel bijstaan als adviseur en klusjesman en ik houd voorlopig mijn afdeling “kadoshop”, maar deze heb ik “vol” achter gelaten en over 3 maanden vul ik hem weer aan.

(We zijn trots op onze ( 3 ) kinderen en deze foto hangt op een prominente plaats in onze caravan !)

Dus afgelopen maandag (24 januari) waren we met de laatste voorbereidingen bezig voor onze nieuwe reis, Wim moest alleen de caravan nog “even” naar de dealer brengen, omdat de koelkast niet werkte op gas en er moesten nog nieuwe banden onder. Maar tijdens een ritje in Dodewaard kon hij opeens het stuur niet meer draaien en bleek er een slang gebroken te zijn, dus moest de auto eerst nog voor een reparatie naar Tiel. Deze konden we pas dinsdag tegen 11 uur weer ophalen.( In de tussentijd zijn ’s morgens nog even alle officiële contracten met de COOP voor de supermarkt getekend ) en tegen half 1 zijn we dan eindelijk vertrokken; op 11 februari moeten we in Tarifa (zuid Spanje (2700km rijden)) zijn voor de overtocht naar Marokko. We hebben de eerste dag dan ook niet ver gereden, we zijn gekomen tot Bihain (Camping aux Massotuis) in België. Het laatste half uur lag er sneeuw langs de weg en op de camping stonden we in zo’n 10 centimeter witte “prut”.

We lagen al om 9 uur op bed en hebben de klok bijna rond geslapen !

Vanmorgen werden we wakker met verse sneeuwvlokken, maar na een half uurtje rijden was alle sneeuw weg. Het was de bedoeling om kilometers te maken vandaag, maar na een paar uur rijden kregen we een steen tegen de voorruit, die daardoor beslist zo snel mogelijk gerepareerd moest worden. Dat was dus zoeken en vragen naar een garage die dit kan repareren, maar ook in Frankrijk kennen ze gelukkig “Carglass”. In de buurt van Nancy zijn we uitstekend geholpen en het sterretje is bijna niet meer te zien.

Wat wel te zien is, is een flinke scheur in de achterkant van de caravan. Wim moest op een gegeven moment draaien bij een garage en daar stond een paal “in de weg” (hij heeft iets met palen en bomen!) Het was een echte “deja vu”, want de laatste dag van onze vorige vakantie (in Frankrijk) reed hij ook de achterkant van onze caravan stuk, hij was net terug van deze reparatie. We hebben dus de verzekering maar weer gebeld om 2 schades te melden en ook gelijk weer een nieuwe achterkant besteld bij de caravandealer, een goed begin van de vakantie !! (Er is gelukkig nog goed mee te rijden, met wat kit en lijm houden we het zeker 3 maanden vol, als er tenminste niet meer bomen in de weg staan !)

Ook vandaag hebben we dus niet ver gereden, we staan nu in Bourg-St.Marie, op een verlaten camping en zijn pas 550 km. van huis. Buiten is het 2 graden, maar we hebben stroom en de gaskachel staat aan. We nemen maar een borrel, dan zijn we zo van buiten en van binnen warm !

Verslag 2

Gisteren hebben we echt kilometers gemaakt: we zijn al om half 8 vertrokken en hebben totaal 720 km. afgelegd. We zijn uitgekomen in Bizaret, vlakbij Narbonne, op camping Figurotta. Onderweg hebben geluisterd naar het eerste boek van Stieg Larsson van de Millennium triologie, met zo’n luisterboek ging de tijd snel voorbij. De hele afstand was via de snelweg en alleen bij de kruispunten zetten we de CD even uit, omdat de TomTom er doorheen kletste en je toch even extra op moet letten. Om half 7 ’s avonds waren we op de camping, helaas regende het inmiddels en stonden we in de stromende regen de pootjes uit te draaien en water bij te tanken.

Vanmorgen werden we wakker met een zonnetje en de hele dag hebben we prachtig weer,

wel staat er een koude wind, maar ja, het is nog januari. Ons doel vandaag is Carcassonne, een middeleeuws stadje op een heuvel, helemaal omringd door stadswallen vol torens.

Binnen de muren staat een kasteel en een mooie kerk en ook vele oude huizen en winkeltjes.

We hebben er uren rondgedwaald en veel foto’s gemaakt. ’s Zomers is het er erg druk, maar nu konden we ongestoord rondlopen, veel winkels hadden hun deuren nog gesloten. De streek Languedoc-Roussillon is erg heuvelachtig en blijkbaar erg geschikt voor wijnbouw: onderweg naar Carcassonne kwamen we langs vele wijngaarden, waar boeren hun druivenranken aan het snoeien waren.

Terug op de camping hebben we nog even buiten in het zonnetje gezeten ( dit hopen we nog veel te kunnen doen deze vakantie ! )

en een wandeling gemaakt in de omgeving,

maar tegen vijven werd het toch echt tijd om de caravan weer in te gaan, waar we een paar potjes Carcassonne hebben gespeeld. (Dit is namelijk ook een gezelschapsspel, wat we al jaren spelen.) Ook hebben we kit gekocht en heeft Wim de caravan weer, zo goed als mogelijk, gerepareerd.

Morgen trekken we door naar Spanje.

Verslag 3

Vrijdagavond begon het te regenen en het plensde nog steeds toen we de volgende dag (pas) om 12 uur vertrokken. Wim moest in de stromende regen (bij 4 graden) alle dingen buiten regelen, terwijl ik binnen de afwas nog moest doen (soms zijn huishoudelijke karweitjes totaal niet vervelend !) Het was heel typerend dat we bij de grens met Spanje ineens de zon te zien kregen en deze is de hele verdere dag blijven schijnen, de temperatuur haalde zelfs even de 14 graden. Tegen half vier waren we op camping El Pasqualet in Caldes de Montbui, een camping met veel vaste plaatsen midden in de bergen, waar we weer de enige buitenlanders waren. We hebben nog een poosje buiten gezeten, maar het koelde toch snel af, dus toch maar weer naar binnen en de gaskachel aan. (De vloerverwarming staat tot nu toe continue aan ! )

Vandaag (zondag 30 januari) zijn we naar Monestir de Montserrat gereden, hier zo’n 50 km. vandaan.

Het is een klooster dat gebouwd is tegen de rotsen van de berg Montserrat (de top is 1236 m. hoog) en nog altijd bewoond wordt door Benedictijnse monniken. Je komt er met een trein, die in 10 minuten tijd 700 meter omhoog gaat. De basiliek bij het complex is werkelijk schitterend en rijk versierd met beeldhouwwerken, marmer en schilderijen.

Op de gevel staan Christus en de apostelen afgebeeld.

Binnenin de kerk is de “zwarte madonna” te bewonderen, een houten beeld van la Moreneta (de donkere), ze is beschermd door glas, maar haar wereldbol steekt naar voren om door pelgrims te kunnen worden aangeraakt;

de mensen stonden in een lange rij om dit te kunnen doen. Na de bezichtiging hebben we een wandeling gemaakt in de bergen boven het klooster, we hebben heel wat treetjes beklommen en later weer afgedaald, maar het was een prachtige tocht.

Er waren diverse bergbeklimmers actief langs de steile rotsen. Tegen zessen waren we net terug op de camping toen het begon te regenen, dus we hebben echt geboft met het weer vandaag !

Verslag 4

De camping waar we het weekend stonden was maar 25 kilometer verwijderd van Barcelona, maar deze stad hadden we 2 jaar terug al bekeken, dus hebben we hem nu links laten liggen. We zijn maandag 250 kilometer naar het zuiden gereden en kwamen uit in Peniscola.

De oude stad, de naam zegt het al, ligt op een schiereiland aan drie kanten omgeven door de zee en is erg leuk om te bekijken.

De camping vonden we een stuk minder interessant: een echte overwinteraarplaats vol Fransen, Duitsers en Engelsen. De tentjes naast de campers deden dienst als garage voor fietsen, brommers of kleine smart-autootjes. Daar sta je dan voor vele maanden op 75 vierkante meter met niets als caravans en campers om je heen. Het strand was niet verkeerd, maar met 12 graden niet echt lekker. De boulevard staat vol hotels en restaurants, waarvan de meeste nog gesloten zijn.

We hebben er één nachtje gestaan en besloten om op dinsdag vroeg op te staan en door te kachelen (560 km.) naar Las Negras, helemaal in het zuiden van Spanje in het Nationaal Park Gabo de Gato. We hebben hier twee jaar terug ook een week gestaan en wilden er graag nog een keer naar toe. (onderweg hebben we weer geluisterd naar de stem van Ron Brandsteder, die het verhaal van Stieg Larsson prima weet te verwoorden !). Om half 5 zijn we aangekomen op camping la Caleta en hebben een mooi plekje gevonden met uitzicht op een berg en vlakbij de zee. Om half zes was het nog 14 graden en konden we nog buiten zitten, dat belooft wat voor de komende tijd.

We zijn namelijk van plan hier de eerstkomende dagen te blijven, het wordt ons eerste echte rustpunt na een week.

Verslag 5

Nadat we buiten in de zon hadden ontbeten zijn we richting zee gelopen, net buiten de camping. De rotsen zijn hier heel grillig en je kijkt uit over het pittoreske dorpje Las Negras.

Er stond geen wolkje aan de hemel en de zon had al aardig wat kracht dus zijn we teruggegaan naar de camping, waar we voor het eerst de korte broek aan konden doen. De rest van de dag hebben we heel lui gedaan, genietend van de, zo gemiste, warmte.( Het was ruim 20 graden ).

In de loop van de middag hebben we de barbecue tevoorschijn gehaald, welke we nog vaak hopen te gebruiken deze vakantie. Om kwart voor zes verdwijnt de zon achter de berg en dan kan je gelijk de caravan in. We hebben ’s avonds aardig gezapt op televisie: op elke zender zag je wel hoe het er Egypte aan toe gaat tussen de voor- en tegenstanders van Mubarak, maar wij waren meer geïnteresseerd in de cycloon, die met een kracht 5 op Cairns afkomt. Clary en Rob zijn net voor 3 weken terug in hun huis. Helaas is er woensdagavond nog niet veel nieuws.

Vanmorgen hebben we gelijk de tv weer aangezet en bleek dat het gelukkig allemaal mee valt, hoe het met het huis en restaurant van m’n zus is, weten we nog niet !

Vandaag zijn we iets actiever geweest, we hebben een wandeling gemaakt van 2 uur, door de bergen, vlakbij de camping.

Er loopt een rotsachtig pad, maar wij zijn hier van afgeweken en hebben een stuk geklommen langs de kust. Op het laatst werd het best eng, want de rotsen zijn erg kalkachtig en je voelt het zand onder je voeten wegschuiven.

Weer terug op de camping hebben het restaurant opgezocht, waar we in het zonnetje een flesje wijn en zes soorten tapas hebben genuttigd voor de prijs van …. 10 euro ! Dit gaan we beslist vaker doen !

De rest van de middag zijn we weer héééél lui geweest !!

 

Verslag 6

We staan nog steeds op dezelfde camping en het bevalt ons hier prima. De gemiddelde temperatuur is 16 graden in de schaduw en er staat geen wolkje aan de hemel. Het enige nadeel van deze plek is dat de zon pas om half 10 over de berg heen komt, tot die tijd is het maar 5 graden, dus het liefst blijf je lekker lang op bed liggen ! Maar ja, we hebben vakantie, dus het kan ook ! Vrijdag hebben we een mooie route gereden door de Sierra Alhamilla, over smalle bergweggetjes. Onderweg zagen we een heuvel vol zonnepanelen, een prima manier voor energieopwekking.

Ook de tuinbouw, vooral tomaten, doet het hier goed: alles wordt verbouwd onder plastic. In Carboneras hebben we boodschappen gedaan, hier is de dichtstbijzijnde grote supermarkt (Mercadona), welke toch nog 45 km. rijden van de camping is. We hebben gelijk voor de hele week ingeslagen. Gisteren hebben we een tocht langs de kust gemaakt, in 2009 hadden we een paar prachtige stranden gezien en deze wilden we nog een keer bekijken.

Voorbij het vissersdorpje San José ligt Playa de Monsul, kenmerkend op dit strand is een vreemde rots bij het water.

Ook zijn er zandduinen en vulkanische bergen, met grillige vormen, het zand is grijzig van kleur.

Waarschijnlijk hebben we enkele dezelfde foto’s als twee jaar terug, maar we vonden het er weer heel indrukwekkend. De onverharde weg ernaartoe staat vol cactussen.

In de loop van de middag is Wim gaan vissen, ook al heb je geen beet, het uitzicht vanaf de rotsen is schitterend.

’s Avonds hebben we voor het eerst onze nieuwe vuurbak uitgeprobeerd

en zaten we tegelijkertijd de sterrenhemel te bewonderen. Helaas kregen we te horen dat open vuur op de camping verboden is, het was dus voorlopig de eerste en laatste keer.

Het is nu zondag en we maken er vandaag een lui dagje van. De zon pikt al behoorlijk, dus misschien kan zo de bikini wel aan. We hebben besloten tot donderdagmorgen hier te blijven, zodat we lekker uitgerust aan onze trip naar Marokko beginnen. We moeten vrijdagmiddag in Tarifa zijn.

De hele oostkust van Spanje zijn we in vogelvlucht gepasseerd, deze hebben we 2 jaar terug uitgebreid bekeken en ook de zuid kust slaan we nu verder over. Wim heeft al gezegd dat het hem hier heel goed bevalt, dus waarschijnlijk komen we hier over een paar jaar wel weer en dan maken we tijd voor andere bezienswaardigheden.

Verslag 7

Het is inmiddels dinsdagavond (8 februari), half 9 en nog zo’n 9 graden. Na het eten zijn we weer naar binnen verhuisd, ’s avonds buiten zitten is (zonder vuurbak !) niet echt lekker.

Zondag was een heel lui dagje en hebben we ’s middags allebei in zwemkleding gelegen, zo warm was het.

We beginnen ook al een aardig kleurtje te krijgen. Tegen de avond zijn we de camping over gelopen, hij staat voor nog geen 20 procent vol. Dit komt omdat we een eind van de snelweg afzitten én het is geen voordeelcamping, maar wij betalen liever iets meer voor een mooie plek, dan mannetje aan mannetje te staan. Ook kunnen we hier geen mails verzenden, Wim rijdt elke keer richting Las Negras, ongeveer 2 kilometer, om op internet te komen. De televisie en telefoon werken wel op de camping, al is de verbinding soms zwak.

We weten inmiddels dat de cycloon in Australië in Cairns weinig schade heeft aangericht, het oog van de orkaan kwam ruim 100 km. lager aan land. Wel liggen hun zwembad en tuin vol takken en rotzooi, maar als dat alles is, het had véél erger gekund !

Gister was het voor mij wasdag: ik had 3 machines vol en Wim heeft waslijnen gespannen, er is ruimte genoeg. Tegen de avond was alles gelukkig weer droog ! Kunnen we er weer even tegen.

Natuurlijk zijn we nog een keer naar zee gewandeld, het blijft een prachtige plek !

Vanmorgen zijn we via een mooie bergroute, ook over onverharde wegen, naar Tabernas gereden. Het gebied is woestijnachtig en erg geschikt voor filmopnames.

Er zijn twee verschillende filmsets te bezichtigen, in 2009 hadden we er al één bekeken (Texas-Hollywood), dus nu wilden we naar de andere set. Helaas was deze, genaamd Mini-Hollywood, gesloten (stond niet goed in mijn boek), dus zijn we nog een keer naar dezelfde gegaan. Er liepen maar een paar toeristen rond en cowboys (die twee jaar geleden nog een show opvoerden), waren er helemaal niet. De enige attractie was nu een ritje met paard en wagen, dus hebben we dat maar gedaan.

Wel hebben we weer diverse foto’s gemaakt en een poosje rondgelopen, maar binnen anderhalf uur waren we al weer vertrokken, het was nog zo bekend van de vorige keer !

Vanmiddag hebben we nog een poosje geluierd en daarna alles opgeruimd, we vertrekken namelijk morgen al naar Tarifa, dan hebben we toch iets meer speling als het erg druk blijkt te zijn op de weg.

Verslag 8

Woensdagmorgen zijn we dus vertrokken van de camping in Las Negras, het was knap druk onderweg. De route langs de oostkust is vrij rustig, dat was heel relaxed reden op de tolwegen, maar de zuidkust zit vol kronkelige tweebaanswegen langs de zee, met heel veel op- en afritten, dus tijd voor Michael en Liesbeth van Stieg Larsson hadden we niet. Op het eerste stuk snelweg zagen we weer kilometers lang alleen maar plastic aan beide zijden van de weg, de tomatenkassen doen het hier prima, verderop krijg je eerst kale rotsen, gevolgd door mooie huizen op de heuvels. Vanaf Marbella krijg je weer tolwegen en kun je weer behoorlijk doorrijden. Al met al waren we om 3 uur op camping Rio Jara in Tarifa. We werden gelijk welkom geheten door John en Joke, onze reisleiders op de trip naar Marokko. Er waren al 5 andere koppels gearriveerd en met verschillende hebben we die dag al kennis gemaakt. We kregen een blad met foto’s van alle reisgenoten en aan de hand daarvan proberen we alle namen te leren.

Het was wel even wennen op de camping dat er zoveel wind is, maar Tarifa staat nu eenmaal bekend als “surfers paradise” en daar hoort wind bij. Ook zijn er hier ontzettend veel windmolens in de omgeving, dus dat zegt wel genoeg. We hebben weer een prachtig plaatsje gevonden voor de komende dagen: eigenlijk nemen we twee plaatsen in beslag en een muur zorgt ervoor dat we redelijk uit de wind kunnen zitten, bovendien hebben we hier de hele dag zon. Met zo’n 17 graden is het dus best vol te houden !

Donderdag hebben we eerst heerlijk uitgeslapen en na een ontbijtje in de zon, zijn we naar het stadje gereden om inkopen te doen voor de komende dagen. We weten niet wat er Marokko allemaal te koop is, dus we hebben de koelkast nu goed vol zitten, de eerste week hoeven we geen boodschappen te doen, daarna zien we wel weer ! Vervolgens hebben we heerlijk over het brede zandstrand gewandeld, kijkend naar de kiters en surfers.

Ook kun je vaag de bergen van Afrika zien.

Rond de camping zie je bossen, een rivier en een soort moeras,

er lopen koeien op het strand en over de drassige grond.

Er arriveren steeds meer koppels voor de reis, haast iedereen heeft een camper, alleen John (de reisleider) en wij hebben een caravan, de andere 15 koppels dus een “motorhome”.

We hebben tot ongeveer 7 uur ’s avonds buiten gezeten, toen werd het echt te koud.

Later zagen we nog een mooie zonsondergang.

Vandaag hebben we weer een lange strandwandeling gemaakt

en verder geluierd en spelletjes gedaan tot 4 uur.

Toen was het tijd voor de kennismakingsbijeenkomst: deze was erg gezellig en we hebben heel wat afgekletst. John en Joke hadden voor allerlei hapjes en drankjes gezorgd en ook kregen we uitleg over de procedures bij de boottocht en de grensovergang.

Ze hadden zelfs een overlevingspakket voor ons, voor als we in een zandstorm terecht zouden komen: een pak pannenkoekenmeel !

Tegen kwart voor 7 waren we pas terug bij onze caravan. Van eten koken is niets meer gekomen. We gaan vanavond vroeg naar bed, want morgen moeten we om kwart voor acht, kant en klaar staan bij de ingang van de camping. Om half negen moeten we in Algeciras zijn voor de overtocht en dan kan de reis naar Marokko beginnen.

Verslag 9

Na een onrustige nacht (er waren er meerderen die er last van hadden) met 2 wekkers aan, maar toch bang je te verslapen, stonden we allemaal netjes om kwart voor acht bij de poort van de camping. Het was nog bijna donker toen we in colonne richting de haven van Algeciras reden. Tijdens de bochtige route zagen we het langzaam licht worden en in de verte zag je vaag de berg van Gibraltar liggen.

Om half negen waren we bij de haven en moesten we de tickets inleveren, die we gisteren gekregen hadden. Het was een hele toer om aan boord te komen: veel campers moesten heel wat capriolen verrichten voor ze goed stonden (naar de zin van de bootmedewerkers !).

Tegen half 10 vertrokken we met de boot en de tocht op zich ging vrij snel. Wel deinde de boot licht en was Wim blij dat hij een reistablet ingenomen had ! Aan boord moesten we ons paspoort laten zien samen met een ingevuld formulier met onze gegevens. In ons paspoort kwam dan weer een stempel met een nummer, dat we weer nodig hadden voor een ander formulier wat we kregen in Marokko. Het was alleen niet zo goed geregeld op het schip: er was maar één medewerker voor al die paspoorten en we stonden nog steeds te wachten op onze stempels toen de boot allang aangemeerd lag in Tanger. Wim en ik waren de laatste Hollanders die van boord gingen. Eenmaal aan wal was het weer wachten op de douane.

De nieuwe formulieren moesten weer bekeken worden en vergeleken met de nummers in het paspoort !! Heel omslachtig allemaal. Maar de buitenlanders hebben nog geluk: haast alle Marokkanen kunnen hun hele auto uitpakken en alles wordt opengemaakt en ze hébben wat spullen bij zich…. We stonden helemaal achteraan in de rij met campers/caravans, maar twee keer over werden we gewenkt dat we naar een andere baan door konden schuiven en we waren één van de eersten die om kwart over twaalf Marokkaanse tijd (één uur vroeger dan in Nederland) langs de douane reden. (Dus de totale wachttijd in Marokko was zo’n twee uur.)

Daarna was het ieder voor zich naar de eerste camping rijden in Moulay Bousselham zo’n 165 km. rijden. Onderweg was er van alles te zien: een auto die gewoon achteruit rijdt (op de snelweg !), heel erg volgepakte auto’s, mensen die de snelweg gebruiken als voetpad, diverse volgepakte ezels langs de weg en om half twee een wegwerker die z’n kleedje op de middenberm legt en gaat bidden !

Om 3 uur kwamen we aan op camping International, we waren de eersten en werden verwelkomd door iemand van de camping. Hij wees een groot veld aan waar we konden gaan staan, maar we wilden liever een plekje aan het water; er was nog één plaats vrij en daar konden we gaan staan. We hebben er een prachtig uitzicht over de lagune, die door een met dennen begroeide duin wordt afgescheiden van de zee. Het was ongeveer 17 graden met volop zon, dus we hebben onze stoelen gepakt en genoten van het weer en het uitzicht.

Later kwamen er diverse mensen van onze groep langs die zeiden: “jullie hebben weer het mooiste plekje !!”

Tegen 5 uur werden we verwacht bij Marinus, één van de groep, die jarig was. Hij had ons bij de kennismakingsborrel allemaal al uitgenodigd voor een drankje. We hebben eerst nog gegeten bij de caravan, de zon scheen er nog zo lekker

en daarna hebben we een paar uur doorgebracht met de hele groep, staande bij de laatste stralen van de zon.

Vanmorgen zijn we om 10 uur met kleine bootjes over de lagune wezen varen, op zoek naar allerlei soorten vogels.

Helaas waren de meeste alleen met de verrekijker goed te zien: o.a. flamingo’s, reigers en allerlei soorten eenden. Het weer is veel minder dan gisteren en voor vanmiddag en de komende dagen wordt er regen voorspeld, dus iedereen zat met dikke jassen aan in de boot.

Iets na twaalven waren we terug op de camping en zijn Wim en ik gelijk doorgewandeld naar het stadje Moulay-Bousselham. (Er staan niet alleen mooie huizen, ook dit is Marokko !)

Vanaf een groot plein heb je uitzicht over de lagune en de oceaan, waar vandaag de golven flink hoog waren.

Ook zijn er diverse smalle straatjes die uitkomen op een pleintje, waar meerdere restaurantjes zijn en waar goederen zoals plat brood, vis en nog levende kippen op straat worden verkocht, het was er vrij druk met plaatselijke bevolking.

In een klein restaurantje hebben we een flinke portie vis gegeten, samen met salade, brood en olijven.

We hebben er wat foto’s gemaakt, want er was natuurlijk van alles te bekijken.

Wim vroeg aan de eigenaar van de eettent of hij ook de vismarkt mocht filmen, dat was geen probleem, zei de man.

Dit werd het dus wel, want een Marokkaanse vrouw begon ineens vreselijk te schreeuwen en moeilijk te doen: Wim mocht daar niet filmen of foto’s maken, ze dacht dat zij op de foto stond. De man van het restaurant vertelde dat de vrouw “gek” was en dat we ons geen zorgen moesten maken, maar ze bleef doorzeuren dat we de film moesten vernietigen en bovendien haalde ze er steeds meer mensen bij. We voelden ons echt niet meer op ons gemak en trokken ons steeds verder terug in het restaurant. Op het laatst heeft de eigenaar de gendarmerie gebeld en deze man was er binnen 5 minuten. Wim heeft hem én ook de vrouw, de film en de foto’s laten zien: ze was nergens op te ontdekken. De agent bood ons zijn verontschuldigingen aan en zei dat we niets fout hadden gedaan. Met hem in de buurt zijn we vertrokken, de vrouw keek ons nog steeds kwaad aan en we waren dan ook blij toen we weer terug waren op de camping.

Het is inmiddels vier uur en de lucht is helemaal bewolkt, ook waait het flink. Buiten zitten is nu helaas even gebeurd.

Vanavond gaan we met de hele groep eten in een restaurant tegenover de camping, we zullen deze keer alleen “Hollanders” op de foto zetten !!

Verslag 10

Zondagavond was het heel gezellig in het visrestaurant, met de hele groep van Vagebond-reizen. We kennen inmiddels iedereen bij naam en hebben ze ook allemaal al wel gesproken, het is een heel gezellig, ongedwongen stel bij elkaar, we voelen ons er goed bij thuis.

We waren net terug op de camping toen het flink begon te stormen, de caravan schudde gewoon heen en weer en het plensde flink, maar de volgende morgen scheen de zon gelukkig weer.

De camping in Marokko is wel iets anders dan dat we gewend zijn in Europa: het toiletgebouw stelt geen ene moer voor (we douchen dus lekker in de caravan)

en de elektriciteit heeft een te laag amperage, dus geen Senseo, de föhn op z’n hardste stand en de koelkast slaat regelmatig uit ! Met paard en wagen wordt de vuilnis opgehaald en alles ziet er onverzorgd uit. Toch hebben we hier 2 dagen prima gestaan, op naar de volgende camping, deze ligt in Mohammedia. Onderweg ernaartoe komen we langs diverse kassen waar bananen gekweekt worden. We zien jeugd, die een paar koeien of schapen “hoedt”, net als in Kenia. Ook zien we veel politie, vooral om de snelheid te controleren. We nemen steeds de tolwegen, maar kunnen hier niet met de Visa-kaart betalen, dus betalen we met dirhams. Tegen twaalven zijn we (weer als eersten !) op camping Les Mimosas, deze ligt weer vlak bij de zee. De plaatsen op de camping zijn vrij klein en er zijn hoge stoepranden en bomen die in de weg staan. We hebben onze caravan dus afgekoppeld en zijn met de mover (zelfs dat ging moeilijk !) naar de plaats gereden. Ook de campers hadden veel moeite op het terrein te komen en elke nieuwkomer kreeg weer aanwijzingen van degenen die er al stonden, leuk om te zien ! De temperatuur was inmiddels opgelopen naar 20 graden, dus we zaten heerlijk in korte broek en hemdje in het zonnetje alles te bekijken.

In de loop van de middag zijn we naar de zee gewandeld, waar de golven tegen de rotsen aan beuken.

Het valt ons weer op hoe vies alles overal is, het lijkt wel of ze geen kliko’s kennen hier. Ook de huizen zien er erg onverzorgd uit.

Vanmorgen (dinsdag 15 februari) zijn we met de hele groep in een bus naar Casablanca gereden, om de Hassan II moskee te bezichtigen.

Met een gebedsruimte waar 25.000 gelovigen gelijktijdig terechtkunnen, is deze moskee, na Mekka, het grootste religieuze bouwwerk ter wereld.

De minaret is 200 meter hoog en het gebouw staat vlak bij zee. De moskee is geopend in 1993 en is in 6 jaar tijd gebouwd door 35.000 ambachtslieden, haast alle materialen komen uit Marokko. Het is prachtig om te zien, maar het is wel een groot contrast met de armoede die hier overal heerst.

Onder de gebedsruimte is een grote hal waar de gelovigen zichzelf eerst kunnen reinigen, ook is er een hamman (soort Turkse sauna), maar deze wordt niet gebruikt.

Er is door iedereen driftig gefotografeerd, om al het moois vast te leggen.

Wim heeft in de moskee zelfs nog een nieuwe imam ontdekt (Nans de eerste !).

Na de bezichtiging zijn we teruggereden naar de camping voor een korte lunchpauze en daarna zijn we, weer met de bus, noordelijk gegaan naar Rabat, de hoofdstad van Marokko. Helaas speelt het weer niet mee vandaag. Vanmorgen was het alleen bewolkt, maar in de middag begint het flink te regenen en de temperatuur zakt naar 10 graden (net Holland !).

We rijden eerst langs het paleis van de koning en daarna bezoeken we het Mausoleum van Mohammed V, wat werkelijk de moeite waard is.

Vanaf een balkon kun je de sarcofaag zien en de koepel van het gebouw is echt prachtig.

Ook is het leuk om met de erewacht op de foto te gaan !

Vervolgens zijn we in de stromende regen naar de medina gelopen, waar in de smalle straatjes van alles verhandeld wordt. Erg leuk om te zien, alleen jammer van het weer !

Daarna zijn we doorgelopen naar de “Kasbah van Oudaia”, een soort kasteel waar we via heel smalle straatjes, met wit en blauw geschilderde huizen, aankwamen.

Van daaruit had je uitzicht over de stad. We hebben er lekkere muntthee gedronken en honinggebak gegeten.

Iedereen was ondertussen aardig nat en verkleumd en we waren blij weer terug te zijn op de camping om bij de kachel een beetje warm te worden, maar al met al hebben we een heel gezellige dag gehad !

Verslag 11

In de nacht van dinsdag op woensdag heeft het weer flink geregend en ’s morgens stonden er grote plassen op de camping. Wim heeft nog een camper (van Piet en Nans) weg moeten trekken, ze zaten helemaal vast in de modder.

Dit keer waren we de laatste van de groep, die de camping verlieten. We moesten woensdag ongeveer 240 km. afleggen: eerst via de tolweg naar El Jadida, waar velen nog een kijkje genomen hebben en daarna via de kustweg naar het vissersplaatsje Oualidia.

In de buurt van steden kom je “krottenwijken” tegen, die je ook in Zuid-Afrika ziet: gemaakt van golfplaten en plastic. Ook heb je buurten met armoedige huizen: simpele stenen muren, het dak van golfplaten met grote stenen erop, erg onverzorgd, onverharde wegen en veel troep om de woningen. Wél hebben ze allemaal een satellietschotel op het dak en lopen ze met mobieltjes rond, je blijft je verbazen hier !

Toen we in Oualidia aankwamen bleek de camping nog niet geopend te zijn en moesten de campers allemaal in een dubbele rij in een hellende doodlopende straat gaan staan.

Wij mochten met onze caravan, net als John en Joke, gewoon op de straat blijven.

We hadden dus geen stroom, geen toilet, enz. maar we zijn allemaal “self-supporting” dus dat was geen probleem. We zijn het stadje nog in geweest en kochten er mandarijnen, die nog met een ouderwetse weegschaal met gewichten werden afgewogen. Ook kochten we een paar “platte”, nog warme broden bij een vrouwtje voor 10 cent per stuk, ze smaakten prima !

’s Avonds zijn we met de groep wezen dineren in een mooi visrestaurant en weer was alles heel goed geregeld en hebben we ons prima vermaakt.

Donderdagmorgen is ieder op eigen gelegenheid naar Safi gereden, waar we om 10 uur gezamenlijk naar een pottenbakkerswijk zouden gaan. We moesten midden in de stad parkeren, wat een heel gedoe is met 17 campers/caravans.

Vanwege twee vrije feestdagen bleken de aardewerk ateliers gesloten te zijn. Gelukkig vond John een alternatief: een pottenbakker in een achteraf straatje, wat veel minder toeristisch was.

De man zat met z’n benen onder de grond om de schijf draaiende te houden waarop hij allerlei potjes en vazen maakte, hij deed dit met het grootste gemak, zelfs blindelings ! Alles zag er wel erg armoeiig uit en in Nederland zou je niet mogen werken onder zulke omstandigheden.

In het stadje kon je overal aardewerk kopen en dit werd ook volop gedaan.

Vanaf Safi zijn we via een prachtige route langs de zee naar Essaouira gereden. We zagen weer veel schapenboeren of mensen met een paar koeien. Vanwege de feestdagen was er rond de dorpen veel jeugd op straat, lopend of op brommertjes (zonder helm en meestal met z’n tweeën erop), ook verplaatsen veel mensen zich nog met paard en wagen.

Ik weet niet hoe het komt, maar we waren weer als eersten op de camping ! Daar aangekomen wisten ze niets van onze komst en mochten we eerst niet eens de kampplaats op, ook was hij al vrij vol en waren we echt aan het kijken of er wel voldoende plaats was voor iedereen. Uiteindelijk is alles goed gekomen en natuurlijk was er wél gereserveerd (dit schijnt vaker te gebeuren !). We hebben inmiddels gelukkig al weer twee dagen prachtig weer ! Vandaag (vrijdag 18 febr.) hebben we een vrije dag ! De meesten van ons hebben eerst wat textiel gewassen (met de hand, want machines kennen ze hier niet op campings !) en daarna was het tijd voor de mooie en ook toeristische stad Essaouira.

De plaats heeft een heel mooie haven, die vol ligt met vaak roestige vissersschepen en kleine blauwe bootjes.

Rondom de oude stad ligt een muur met diverse poorten en in de medina kijk je je ogen weer uit. Stukken vlees hangen pal naast een winkel met schoenen en een zaakje met speelgoed, vis in alle soorten en maten wordt ter plaatse gesneden, allerlei kruiden worden verhandeld en ga zo maar door.

Bij de haven staan veel eetstalletjes, waar je meteen aangesproken wordt om verse vis te komen eten, dit hebben we natuurlijk ook gedaan.( met een fles spa rood erbij, want wijn verkopen ze niet !)

Later in het stadje hebben we muntthee gedronken (ja, ja, het komt helemaal goed met ons !!) bij een heel klein cafeetje.

Tegen half 4 waren we weer terug op de camping, waar we nog een poosje in het zonnetje konden zitten, met een mooi boek en … een wijntje !

Verslag 12

Gisteren zijn we weer vertrokken uit Essaouira en via Agadir en Tiznit naar Aglou Plage gereden. Dit was een heel afwisselende route. Het was een heuvelachtig kustlandschap met veel bochtenwerk. Onderweg zagen we veel arganiabomen, uit de olieachtige vruchten van deze bomen wordt arganiaolie geproduceerd. Deze vitaminerijke olie wordt gebruikt voor maaltijden, maar ook voor cosmetische produkten. Geiten zijn ook gek op deze vruchten en klauteren in de bomen om de laatste te pakken te krijgen.

In het kleine dorpje Tamanar, wat de hoofdstad is van de argania-industrie, zijn we gestopt bij een bedrijfje waar vrouwen in coöperatieve vorm de olie produceren en verkopen. Helaas hadden de vrouwen 4 dagen vrij (nog steeds Nationale feestdagen !) en konden we het bedrijf niet in werking zien. Wel heb ik er een potje anti verouderingscrème gekocht, dus als ik straks terug ben van vakantie, zie ik er jaren jonger uit !!

Onderweg zagen we weer veel ezels die gebruikt worden als vervoersmiddel en verder veel oude Mercedessen die als taxi dienst doen. Ook zijn er veel campers onderweg, hoofdzakelijk Fransen.

Bij de plaats Tamri zijn veel bananenplantages en in het stadje werden deze vruchten volop verkocht. In de buurt van Agadir wordt alles veel luxer, bredere wegen, mooiere huizen en alles doet Europeaans aan. Op de stranden staan ligstoelen en er wordt volop gesurft. Vanwege de vrije dag is het druk met gezinnen, die picknicken aan zee of in het park. In de stad zelf is een hypermarkt Marjane, waar naast levensmiddelen ook kleding en elektrische artikelen te koop zijn, deze winkelketen zie je alleen bij de grote steden. We kopen daar een “dongel”, waarmee we 4 weken lang, voor totaal 20 euro, onbeperkt kunnen internetten. Het laatste stuk rijden, vanaf Agadir naar Tiznir is druk, maar saai. De camping Aglou Plage staat vrij vol met overwinteraars. De plekken zijn dan ook vrij ruim, er is voldoende elektriciteit en de douches zijn prima. Ook zijn er 2 wasmachines, die natuurlijk constant in gebruik zijn !! We blijven hier zondag ook nog staan !

De temperatuur is inmiddels opgelopen naar ruim 22 graden en we zitten ’s avonds nog tot 8 uur buiten !

Vanmorgen werden we wakker gebeld door Wim’s moeder, die ongerust was, omdat er in Marokko nu ook al geprotesteerd wordt tegen de regering, net als in Egypte en Tunesië. Deze demonstraties zijn alleen in de grote steden en daar zitten we al ruim 600 km. vandaan, dus we konden haar gerust stellen. Bovendien komen we de eerste 18 dagen niet in de buurt van grote plaatsen !

We zijn met onze auto naar Sidi Ifni gegaan, 65 km. zuidelijker; daar was markt, waar hoofdzakelijk de plaatselijke bevolking boodschappen deed. Er was veel groente en fruit te koop,

maar ook zagen we kleine kuikentjes, kruiden en bergen kleding, waar de vrouwen in aan het zoeken waren.

Later hebben we bij een klein restaurantje stoofschotel gegeten uit een tajine, een aardewerken schaal met conische deksel, waarin het eten wordt bereid. Samen met salade, brood en een fles bruisend water betaalden we in totaal 5,80 euro !!!

Terug in Aglou Plage zijn we naar het strand gereden, waar de vissers nog in grotten leven.

Om 5 uur hadden we voor het eerst deze vakantie “happy hour”, met de hele groep, aangeboden door Vagebondreizen. Dit was weer in heel ongedwongen sfeer en na anderhalf uur ging ieder weer z’n eigen weg.

Het is inmiddels negen uur ’s avonds en buiten is het nog altijd 17 graden, dat belooft wat voor de komende dagen !

Verslag 13

We hadden afgesproken maandag om half 10 gezamenlijk de souk in Tiznit te gaan bekijken en vandaaruit, ieder voor zich, door te rijden naar Tafraoute. Het was maar 15 km. naar Tiznit en om kwart voor negen wilde Wim met de mover de caravan draaien, maar deze weigerde dienst. Daar sta je dan, iedereen had de camping al verlaten en wij konden geen kant op. We hadden de batterij van de afstandbediening al vervangen, maar na een paar seconden sloeg hij steeds weer af. Stukje voor stukje kregen we hem toch van de plek en om tien over negen reden we eindelijk van de camping weg. Achteraf bleek dat John ook problemen met zijn mover had en dat het te maken heeft met frequenties. (Op de volgende camping deed de mover het weer perfect, gelukkig !)

We waren iets over half 10 toch op de afgesproken plek en iedereen stond nog te wachten. Tiznit is het centrum van de berberjuwelen en er zijn tientallen kleine winkeltjes, waar je sieraden kunt kopen. We werden op een gegeven moment door een verkoper aangesproken, die ons wilde laten zien hoe de sieraden gemaakt werden. Via allerlei smalle, niet toeristische, straatjes kwamen we bij een kleine woning, waar diverse mannen druk aan het werk waren. Natuurlijk kon je er ook zilveren voorwerpen kopen. Ik heb er een mooie hanger gekocht, waar ik eerst flink op afgedongen heb (Dit is standaard in Marokko !).

Vervolgens zijn we via een werkelijk schitterende route door de bergen naar Tafraoute gereden.

We zijn de Col de Kardous, van 1100 meter, over gegaan en daarna kwamen we in de Anti Atlas, waar de camping “Granite Rose” op een hoogte van 1200 meter in het midden van een prachtige vallei ligt, omgeven door granieten bergen, die aan het eind van de dag roze kleuren.

De huizen zien er inmiddels heel anders uit: zagen we de laatste dagen witte blokkendozen met blauwe deuren en luiken, nu zijn de vierkante woningen bedekt met roze pleisterwerk, terwijl langs de ramen een rand is aangebracht van witkalk. Het laatste stuk van de route rijdt er een vrachtwagen voor ons, die een stinkende, zwarte rook uitstoot, inhalen lukt helaas niet en hij komt niet boven de 40 km. per uur uit. Toch komen we weer als eerste aan op de plaats van bestemming (dit komt om dat de campers vaker stoppen onderweg !) en we krijgen een mooie, ruime plek op de vrij kleine camping.

Als iedereen een plaats heeft blijkt dat sommige campers maar weinig ruimte hebben om te zitten, dus voor onze caravan wordt al gauw een kring gevormd, erg gezellig !

De camping is erg verzorgd, met mooie douches en toiletten en ook is er één wasmachine, daar heb ik dus mooi mijn beddengoed ingestopt en bij een temperatuur van 26 graden (!!) was alles zo weer droog. De campingbaas is tevens kok en biedt aan tajines klaar te maken, maar niet te veel te gelijk. Hij maakt 3 schalen, die ieder voor vier personen tegelijk zijn en om 8 uur ’s avonds zitten we met 12 personen van de groep gezamenlijk te eten.( De rest van ons gezelschap eet vanavond tajine.) We konden wel de dikke trui aantrekken, want het koelt, vanwege de hoogte, flink af. De temperatuur is vannacht gezakt tot 4 graden !

Vanmorgen zijn we om 10 uur een wandeling wezen maken met gids Hassan.

We hebben een dorpje bezocht en een traditioneel huis van binnen bekeken.

Daar hebben we muntthee gedronken met veel suiker erin, die volgens een heel ritueel bereid werd, ook werd er muziek gemaakt.

Daarna zijn we naar het dorp Tafraoute gelopen, wat aardig toeristisch is. De gids nam ons mee naar een tapijtenzaak, waar ze ons kleden, die door verschillende stammen gemaakt waren, lieten zien. Ze waren niet zo aandringerig als de Turken of Epyptenaren; we konden, na de demonstatie, zo weer naar buiten lopen.

Het was inmiddels al weer knap heet geworden, dus zijn we terug gewandeld naar de camping, waar de luifel weer naar beneden gaat en waar we met een pilsje in de schaduw gaan zitten.

Vanavond is er een kampvuur op de camping, voor onze groep en met een heldere hemel vol sterren wordt dat vast weer een heerlijke avond !

….en gezellig werd het ! We hebben tot half 12 met de laatste 6 “die-hards” bij het vuur gezeten.

Verslag 14

Woensdagmorgen begonnen we gelijk goed met een prachtige wandeling door de bergen, alleen het einddoel was bizar: een Belgische schilder ( Jean Vérame ) heeft in 1984 een aantal rotsen met verf beklad, wij vinden dit zonde van de natuur, maar het is wel een soort attractie geworden. Maar zoals ik al zei, de omgeving is schitterend: heel aparte rotsen, geitjes, bedoeïenententen, er is van alles te zien.

Na de wandeltocht hebben we de caravan opgehaald en zijn door het drukke Tafraoute, waar net markt was, gereden om naar ons volgende punt te reizen. Tafraoute staat bekend om zijn productie van leren schoenen, vaak in felle kleuren met een hoge hiel. We zagen de vrouwen, helemaal in het zwart gekleed, ook met dit schoeisel lopen. De route was weer heel afwisselend: door de bergen, die er steeds weer anders uitzien, langs bloeiende amandelbomen, door bergdorpjes, waar de kinderen zwaaien of bedelen om snoep en we hebben zelfs sneeuw op de bergtoppen gezien.

Het wegdek was niet overal even best, je moest goed uitkijken voor kuilen en hobbels en scherpe bochten met grind erop. Tegen tweeën hebben we een lunchstop gemaakt en in de tijd dat wij zaten te eten kwamen er verschillende campers van onze groep toeterend voorbij.

Tegen vieren waren we in Taroudant, waar we de caravan bij de muur van de stad geparkeerd hebben, dit was onze campingplaats voor de nacht.

Om vijf uur zijn we met paardenkoetsjes eerst naar een leerlooierij geweest en daarna de stad wezen verkennen.

Bij de tannerie was de uitleg over het leerlooien niet erg duidelijk, het ging meer om de verkoop van tassen, schoenen en riemen. Wel zagen we huiden van koeien, schapen en vossen, die bewerkt werden.

De tocht door de stad was erg leuk en we keken onze ogen weer uit, al die kleine winkeltjes en wat een mensen !

Vlakbij de parkeerplaats stond palais Salam, een luxe hotel, waar we ’s avonds met de groep gegeten hebben. Het was de bedoeling vanmorgen lekker uit te slapen, maar om kwart voor zes werden we gewekt door de imam, die luidkeels zijn gelovigen opriep tot het gebed en daarna konden we niet meer in slaap komen. Na het ontbijt hebben we het paleis, waar we gegeten hadden, nog een keer goed bekeken en nog een stuk langs de muur van de stad gewandeld, maar we zijn Taroudant niet meer in geweest.

Wim wilde graag verder rijden naar de volgende plaats, want we blokkeerden andere campers en dat vond hij vervelend, bovendien had hij al genoeg van de plaats gezien.

Het begin van de tocht was vrij saai, maar gaandeweg werd de route interessanter. We zagen veel sinaasappelbomen, groene velden, diverse kloven en menige ezel volgeladen met gras,

ook waren vrouwen de was aan het doen in de rivierbedding. Helaas lukt het lang niet altijd om alles wat je ziet onderweg op de foto te krijgen !

Tegen half één waren we al op de camping, waar we weer een mooie plek konden vinden met uitzicht op de bergen. We zitten op 1100 meter hoogte en de temperatuur is weer opgelopen naar 26 graden !

In de loop van de middag begint het flink te waaien en pakken we de auto nog even om te tanken in het dorp. We hadden er tijdens de rit tajines zien staan en besluiten er twee te kopen. Samen met het onderstel, waar je kooltjes in kunt doen, betalen we 7 euro voor de twee stelletjes. Hopelijk gaan we er thuis allerlei gerechten in uit proberen.

Het was de bedoeling buiten te eten, maar vanwege de hoogte koelt het erg snel af en zitten we al voor 7 uur ’s avonds binnen, maar ook daar vermaken we ons prima !

Verslag 15

We rijden vrijdag (25-2) als laatste weg van de camping in Taliouine, het uitzicht was er zo mooi dat we eerst heel rustig in het zonnetje hebben ontbeten. Ons reisdoel is Ouarzazate, ruim 170 km. rijden en weer is het prachtig toeren door de bergen. We gaan naar het Hoge Atlas-gebergte en komen op hoogten van 1700 meter, het koelt dan ook behoorlijk af ( ! ) naar 14 graden.

Halverwege de route komen we langs het dorp Tazenakht waar verschillende tapijtfabriekjes zijn, hier zien we weer diverse campers van onze groep staan. Wij stoppen niet, we hebben dit proces al diverse keren gezien en bovendien hebben we thuis al een mooi Turks tapijt liggen. Na deze plaats wordt de weg slechter, ook zijn er diverse kleine omleidingen vanwege rioleringwerkzaamheden. Na nog een mooie bergpas (Tizi-n-Bachkoum), wordt het landschap langzaam woestijnachtig.

Toch zien we nog steeds groepen geiten en schapen lopen, die komen we in heel Marokko tegen. Vlakbij Ouarzazate komen ons ineens allemaal Renautjes tegemoet, honderden gekleurde auto’s, met diverse koplampen op het dak en met nummer en tekst Railly Trophy 2011, passeren ons. Later horen we dat het er ruim duizend waren !

De stad Ouarzazate is vrij luxe, met brede wegen en mooie huizen. De camping daarentegen is vrij simpel: het sanitair is erg oud en de kampplaats is overvol.

Wel hebben ze een gezellig restaurant waar we ’s avonds met de groep weer een prima maaltijd krijgen. We zitten elke keer met anderen aan tafel, zo leer je iedereen langzaamaan wat beter kennen.

Vandaag (zaterdag) hebben we een “rustdag”, wat alleen betekent dat we niet verhuizen naar een volgende camping. We zijn met de auto naar de stad gereden en stonden al vrij vroeg in het “kunstnijverheidscentrum”,

waar je van het ene winkeltje in het andere loopt, vol gekleurde waren variërend van sieraden, kleding, deuren, kruiden tot prachtige stenen.

Overal werden we naar binnen geroepen: “alleen maar kijken, is gratis”. We hebben er nog een tajine gekocht, een mooie armband, diverse kruiden (waaronder saffraan, wat uit deze streek komt) en een aparte steen. Overal hebben we natuurlijk flink afgedongen !

Ook werd mij nog een doek omgeknoopt in de hoop dat ik hem zou kopen.

Vervolgens zijn we naar de Taourirtkasba gewandeld, waar we diverse andere groepsleden tegenkwamen. Gezamenlijk zijn we met een gids door de “kasba” gelopen: een voormalig gebouw van de Pasja van Marrakesh.

Ook neemt hij ons mee naar de oude binnenstad, waar we een kruidenwinkel en een tapijtenzaakje bekijken.

Zonder gids zouden we hier nooit naar toe zijn gegaan; de straatjes zijn zo smal en alles ziet er zo armoeiig uit !

Na deze rondleiding werd het tijd om wat te eten en vlakbij was een heel leuk restaurantje, waar we samen met Marinus en Katrien, heel spontaan, erg gezellig couscous gegeten hebben.

Er stond voor vandaag nog wat meer op het programma: een pannenkoekenwedstrijd ! De mannen moeten pannenkoekenbakken en dan gaat het erom wie de origineelste koek bakt, wie de lekkerste en wie het hoogste kan gooien. Het is dan wel de bedoeling dat de pannenkoek weer in de pan terecht komt ! Joke had mij een paar dagen terug al gevraagd of ik jury wilde zijn (omdat ik de jongste van het stel ben !) Het blijkt een erg gezellige avond te worden en het jureren was heel leuk. Overal moest ik proeven en kijken en heel serieus heb ik allemaal aantekeningen gemaakt.

De pannenkoeken vlogen door de lucht en iedereen had de grootste lol.

Er kwam nog een Fransman met een accordeon spelen en we hebben zelfs nog gedanst.

De prijsuitreiking verliep gelukkig goed; ik ben niet zo’n spreker in het openbaar, maar ik kreeg complimenten en van John een fles wijn, voor de jurering.

Later hebben we met een groepje nog tot een uur of tien buiten gezeten en zo was het weer een héééél leuke dag !

Verslag 16

Zondag hebben we zo’n 170 km. afgelegd en kwamen uit in Zagora. Het was alweer een prachtige afwisselende route. Eerst kwamen we door een zwart canyonlandschap met al vrij snel een klim naar 1300 meter.

Je had er een mooi uitzicht op Vallee du Draa. Er stond een jongeman met twee leguanen, waar we natuurlijk een foto van gemaakt hebben !

Na 50 km. kwam er weer een pas de Tizi-n-Tinififft die met veel bochtenwerk tot 1700 meter klom. Helaas hebben we in zo’n scherpe bocht een kusje gekregen van een touringbus, die de bocht naar beneden een beetje te ruim nam. We konden niet meteen stoppen en zagen pas bij de eerste stopplaats dat we flinke schade hebben, links achter.

In eerste instantie lijkt alleen de buitenkant schade te hebben, Wim heeft dan ook later op de camping met een hamer alles een beetje recht geslagen en daarna met de kit (die we de tweede dag van de vakantie al nodig hadden) alles waterdicht gemaakt.

(Eenmaal terug in Nederland heeft de verzekerings expert de schade grondig onderzocht en vastgesteld dat door de klap het chassis getordeerd is, er aan de ander kant van de caravan al een scheurtje is ontstaan, div kastjes in de caravan los beginnen te geraken enz. enz. kortom de schade zit over de € 16000,00 !! tijd voor een nieuwe caravan dus.)

Voorbij het plaatsje Agdz wordt de omgeving weer heel anders: aan de rechterkant zie je de zwarte bergrug van de Djabal Kissane en aan de andere kant een vruchtbaar landschap met veel dadelpalmen en kasbahdorpen, erachter ligt een mooie bergketen die heel lang doorloopt.

We zien veel mensen met riet, waar ze manden van maken, langs de kant van de weg veel kraampjes met dadels en ook wordt er van klei baksteen gemaakt, die in de zon gedroogd wordt ! In een rivier zijn de vrouwen hun fleurige kleding aan het wassen en overal lopen ezels, die heel wat versjouwen !

Tegen tweeën zijn we bij camping Amezrou, een prachtige oase vol palmbomen. Iedereen heeft een ruime plek met schaduw.

’s Middags maken we een wandeling achter de camping, waar tussen lemen muren kleine tuintjes liggen. De temperatuur is weer prima, 25 graden in de schaduw en om 9 uur ’s avonds is het nog steeds 21 graden. We zitten de hele avond buiten, de televisie hebben we al dagen niet meer gebruikt !

Vanmorgen zijn we met de auto een stukje de Sahara in gereden, over onverharde wegen.

We zagen een geraamte van een kameel liggen en kwamen door heel kleine primitieve dorpjes.

Ik heb staande in de auto, al hobbelend, een stuk gefilmd. Aan het eind van de middag gaan we met de groep op kamelen de woestijn in en daar overnachten we ook !

Verslag 17

Maandagmiddag zijn we tegen vieren vertrokken met 27 personen op kamelen (eigenlijk zijn het dromedarissen, want ze hebben maar één bult !) richting dessert. Zeven personen gingen niet mee vanwege lichamelijke beperkingen of vanwege hun hond. We hebben 10 kilometer afgelegd in twee uur tijd, het eerste stuk ging over verharde paden en later door dorpjes en over zandwegen.

Het is best vermoeiend, twee uur hobbelen op zo’n beest ! We kwamen uit bij 3 tenten en hebben daar eerst ons bedje klaargemaakt. In één van de tenten hebben we daarna gegeten: soep en een maaltijd, bestaande uit aardappelen, wortelen en kip, uit een metalen tajine, waar we allemaal met de vork uit konden prikken.

Het was inmiddels pikdonker en buiten zie je dan duizenden sterren…. een prachtig gezicht ! Iets verderop was een kampvuur, waar de bedoeïen muziek bij maakten, ook werd er gedanst.

Tegen tienen hebben we onze tent opgezocht (de meeste van onze groep sliepen inmiddels al) en hebben redelijk geslapen. ’s Morgens tegen zessen waren we wakker om de zonsopgang te aanschouwen, het was nog behoorlijk fris buiten en ook stond er aan aardig windje.

Na een simpel ontbijt en een toiletbezoek achter een zandduin zijn we weer op de kamelen geklommen. Onderweg zijn er verschillenden afgestapt, die liever gingen lopen, vanwege spierpijn of doorgeschuurde billen ! Tegen tienen waren we terug op de camping en waren we blij dat we weer op de grond stonden. Wim hoorde bij degenen die onderweg afgestapt waren en ik heb het volgehouden, maar loop met flinke spierpijn rond ! De kleding die we gedragen hebben stinkt naar kameel, dus het is druk bij de wasbakken om alles weer fris te krijgen ! (Op deze camping zijn geen wasmachines !).

We hoeven vandaag weer niet te koken, want er staat een barbecue gepland (waarvoor John en Joke het vlees verzorgen), alleen de salades moeten door de dames gemaakt worden. In groepjes van twee kan iedereen zich uitleven in een originele salade en de resultaten zijn verbluffend. We hebben een erg gezellige groep en er is voor vanavond een leuk lied gemaakt, om John en Joke te verrassen, vanwege hun goede zorgen, ze zijn er stil van !

We hebben tot een uur of acht buiten gezeten en zijn daarna de caravan ingegaan, het is iets frisser dan gisteren (nu maar 15 graden !) en bovendien zijn we allemaal best wel moe !

Morgen hebben we een lange rit door de woestijn, ruim 300 kilometer, dus iedereen wil vroeg vertrekken.

Verslag 18

We hebben dinsdagavond om 11 uur ’s avonds (12 uur Ned. tijd) eerst naar Nederland gebeld om Marcel te feliciteren met z’n 28ste verjaardag. Alles gaat prima in Dodewaard, alleen met het weer gaat het wat minder: veel regen en kou ! Daarna zijn we gauw ons bed ingedoken, want we moeten er vroeg weer uit en ook voelen we ons door de spierpijn niet optimaal !

’s Morgens rijden we eerst een stuk dezelfde route als zondag, maar dan terug, van Zagora richting Agdz: de mooie weg langs vallée du Dräa, met al zijn palmbomen en kasbahdorpen (Een kasba wordt omringd door buitenmuren). In Zagora is het weer erg hectisch rijden, je moet goed uitkijken, want het verkeer (ezels, paard en wagen, fietsers, taxi’s en wandelaars) komt van alle kanten ! In de vallei wordt veel gedaan aan irrigatie en het land wordt goed bewerkt.

We zien weer veel vrouwen lopen met op hun hoofd een mand met wasgoed of andere waar. Ook werken ze op het land, of zijn druk met de kinderen. De mannen daarentegen staan meestal te kletsen of zitten langs de kant van de weg !! Na de vruchtbare vallei buigen we af naar het oosten en gaan richting woestijn. We rijden geen pasjes, alleen maar over vlakke wegen door een steeds kaler wordend landschap. Toch blijft het interessant, met aan beide zijden een bergmassief.

Af en toe kom je door een dorpje, maar de meeste tijd zie je alleen een paar boompjes. Ook zien we kamelen lopen. De wegen zijn niet overal even goed, we rijden door, of langs (zigzaggend), flinke kuilen. Bij aankomst op de camping liggen er in de caravan dan ook weer diverse dingen op de grond, die uit de kastjes zijn gevallen ! Onderweg, voor de plaats Alnif, maken we een lunchstop in “the middle of nowhere”.

Later horen we dat dit verstandig was, want als je stopt bij een dorpje komen de bewoners gelijk op je af en bedelen om snoep, kleding, of voedsel! De mensen hier zijn erg arm. Helaas is de temperatuur vandaag een stuk minder dan de afgelopen dagen, met een flinke wind en 15 graden kan de lange broek weer aan !

Tegen drieën komen we aan op camping L’Ocean des Dunes, bij de plaats Merzouga. De staanplaats is weer ommuurd en met de 17 campers/caravans is de camping meteen vol !

Buiten de muren kijk je uit over de zandduinen van Erg Chebbi, als de zon er op schijnt kleuren ze prachtig oranje !

Om vijf uur gaan we met de groep thee drinken bij de kampbaas, in de mooiste kamer van z’n huis en om zeven uur eten we gezamenlijk in zijn restaurant.

Zoals gewoonlijk krijgen we eerst een heerlijke salade en daarna komen de tajines weer op tafel. Elke keer is deze “pot” weer verschillend gevuld, net zoals wij in een wok steeds iets anders bereiden. Na het eten komen de trommels weer tevoorschijn en ook een ander instrument, een soort klepels, maar dan van metaal. Al met al, weer een leuke avond !

Vanmorgen (3-3) moesten we weer vroeg op, Emiel is jarig en er was afgesproken om hem om 8 uur ’s morgens toe te zingen. Tegen negenen stappen we in jeeps om een tour te gaan maken in de omgeving.

De tocht is prachtig, we hebben genoten van de prachtige zandduinen en de woestijn.

Weer drinken we thee, dit keer bij afstammelingen uit Senegal, die erg donker van huid zijn. Ze zingen en maken muziek voor ons,

ook is er een schooltje in het dorp. Diverse mensen van de groep hebben knuffels en ander speelgoed voor de kleintjes meegenomen en als dank zingen ze voor ons.

We stoppen diverse keren onderweg en maken veel foto’s.

We gaan op zoek naar fossielen, zien oude kraters en lunchen tussen de middag bij bedoeïen in hun tent.

Op een gegeven moment zijn we nog maar 25 km. van de Algerijnse grens af! Tegen half vier zijn we terug op de camping en maken nog een groepsfoto bij de zandduinen. De wind is een stuk minder dan gister en we kunnen nog even van de zon genieten bij de caravan, zodra hij echter achter de muur verdwijnt verhuizen we naar binnen, tijd voor een spelletje en een wijntje !

Verslag 19

We hebben de mooie “Erg Chebbiduinen”, die zich uitstrekken over 30 km. en een maximale hoogte van 250 meter hebben, weer verlaten en zijn via Erfoud naar Source Bleu Meski gereden. Onderweg zien we behalve ezels, weer veel mannen op de fiets (de vrouwen lopen allemaal). In Rissani rijden we, net als twee dagen geleden, onder een mooie poort door

en in Erfoud maken we, gezamenlijk, onze eerste stop. Deze stad staat namelijk bekend om zijn fossielen, die in gepolijst marmer verwerkt zijn als tafel, schaal, of ander kunstvoorwerp.

We krijgen een rondleiding bij een stenenslijperij en komen natuurlijk uit bij een grote verkoopruimte. Er staan werkelijk schitterende tafels, maar daar moet je wel plek voor hebben !

De afstand naar de volgende camping is niet erg lang en tegen twaalven arriveren we (als eerste !) bij Source Bleue de Meski.

Deze bron is feitelijk een wadi, die voor een deel ondergronds stroomt. Het lauwe water komt uit een grot aan de voet van een rotswand en stroomt in een bassin, dat zo een natuurlijk zwembad vormt voor de camping in het palmbos. Helaas is het niet echt “zwemweer” met 14 graden !

(Dat is duidelijke taal, hè !)

Bij de kampplaats zijn ook veel souvenirwinkeltjes en hier kopen we, voor 100 dirhams (dat is ongeveer 10 euro) een mooie trommel met een volle klank.

Eén van de groep ontdekt dat er een Duitse kapster op de camping staat en deze vrouw krijgt het druk, want minstens 8 personen, waaronder ik, laten zich kortwieken!

Later leren we van Jos en Willeke een nieuw spel: “Ma Yong”, een Chinees gezelschapspel bestaande uit stenen met allerlei tekens erop. We hebben het snel door, alleen de puntentelling is vrij ingewikkeld. Op de camping is een kunstschilder aanwezig (Adidou Rachid uit Errachidia !), die tegen een vergoeding een bedoeïenhoofd op je caravan schildert, we hadden dit al eerder gezien en nu laten wij dit ook doen op het deurtje van de toiletcassette (Op de achterkant heeft geen zin, die moet toch weer vervangen worden !)

Om vijf uur hebben we een “borrelparty” van Kees en Emiel, vanwege hun verjaardag en onuitgenodigd komen er ook diverse “locals” met hun trommels opdagen, het was erg gezellig !

Bij het zwembad is een restaurantje waar we ’s avonds met z’n achten uit eten gaan. We nemen onze eigen drank mee en hebben voor nog geen 150 dirham (voor 2 personen) een prima maaltijd. (Vanavond gaan we weer !)

Vanmorgen zijn we om tien uur een wandeling gaan maken naar de vervallen Ksar van Meski,

een versterkt dorp op een heuvel, dat vroeger bescherming bood tegen bandieten en nomadische stammen, die de oases aanvielen. We zien vrouwen die “de was doen” in wadi’s en anderen die primitief met een zeis op het land aan het werk zijn. Via boomstammen gaan we naar de andere kant van een snelstromende rivier en komen zo bij het vervallen dorp, waar vroeger zo’n 1500 mensen gewoond moeten hebben.

Later zien we nog grotten, die ook bewoond zijn geweest.

Piet is altijd op zoek naar “kruipend gedierte” en vindt onder een steen een slang, die we mooi op de foto krijgen, voor hij wegschiet !

De rest van de dag luieren we wat, het is gelukkig weer wat warmer en wie lezen lekker in het zonnetje.

Op de camping is een probleempje: we hebben al uren geen stroom, hopelijk kunnen we straks wel in het restaurant terecht !

Verslag 20

Zondagmorgen (6 maart) moesten we allemaal weer via een vrij steile weg camping “Source Bleu Meski” verlaten. Er stonden diverse mannen klaar om te duwen indien dat nodig was, maar we hebben allemaal goede chauffeurs achter het stuur zitten en iedereen kwam zonder problemen boven.

Daarna volgde eerst een vrij “saaie” rit (we zijn verwend met mooie routes) richting Tinerhir, maar toch is er onderweg van alles te zien. Elke keer als je een andere provincie inkomt rijd je langs twee “zuilen”, dit hebben we nu al diverse malen meegemaakt, ze staan vaak in “the middle of nowhere”.

Ook zien we kamelen (met één bult) onderweg

én de vrouwen blijven interessant: hun kleding wisselt voordurend per streek. De ene keer zijn ze helemaal in het zwart (soms in boerka), een provincie verder zijn ze heel fleurig gekleed en ook heb ik vrouwen in lange broek of in spijkerrok gezien met alleen een hoofddoek om. Er is alleen één probleem: ze willen niet op de foto, ze draaien meteen hun hoofd om als ze een toestel zien, of ze beginnen te schreeuwen. Volgens zeggen zijn ze bang dat de foto verkocht zal worden met hun uiterlijk erop !! Ik ben dan ook maar gestopt met foto’s nemen van vrouwen (ik heb er al genoeg !) Ook als je kinderen op de foto zet, beginnen de meisjes gelijk om te draaien en moeilijk te doen, jongens daarentegen zijn eerder brutaal ! Verder zie je vrij veel politie op straat, vooral in dorpen waar een camping in de buurt is worden veel busjes en personenauto’s aangehouden, maar de toeristen mogen altijd doorrijden !

Een stukje voor Tinerhir krijgen we een prachtige uitkijk over de bergen en de palmenvallei. Natuurlijk staan er ook de nodige kooplui met hun waren en zelfs “opgedofte” kamelen wachten er rustig op een passagier.

Dan is het tijd voor de Todra kloof (Gorges du Toughda), eerst rijd je 14 kilometer over een smalle weg door dorpjes en langs de bergen,

daarna ga je door de werkelijke kloof: loodrechte rotswanden van 300 meter hoogte met slechts een smalle doorgang (helaas is het hier erg toeristisch!).

Vervolgens kom je door een schitterend gebied met adembenemende uitzichten, deze weg duurt zo’n 18 kilometer, dit is werkelijk genieten ! Ik heb heel wat gefilmd en gefotografeerd !

De camping (Les Amis), die aan het eind van de route ligt, is klein en ook gelijk vol met de 17 equipes.

Wel is hij goed verzorgd en heeft het een leuk restaurant, waar we ’s avonds met z’n allen een heerlijke maaltijd nuttigen. Het gebeurt vaak dat je je eigen wijn mee mag nemen, omdat de eetgelegenheid geen alcoholische dranken schenkt, ook deze keer is dit het geval. Helaas koelt het ’s avonds flink af en helpt de kleine open haard in het restaurant niet om de kou te verdrijven.

Iedereen zit met dik vest aan te eten, maar dat mag de pret niet drukken, het was een heel sfeervolle avond!

Vanmorgen zagen we dat het kwik onder de 0 graden gedaald is en doen snel de vloerverwarming en de gaskachel aan. Het is ook geen wonder, want we zitten op ruim 1600 meter hoogte, er is zelfs in de buurt verse sneeuw gevallen ! Wim doet, sinds lange tijd, ’s morgens z’n lange broek weer aan, dus dat wil wat zeggen ! Om 9 uur rijden we alweer, eerst terug door de kloof,

wat echt geen straf is en daarna via Tinerhir en Boumaine naar de volgende kloof: de Dades kloof (Gorges du Dadés). Onderweg zien we sneeuw op de bergen liggen en ook zien we weer enkele dromedarissen, dit keer één met een jonkie !

Ook de Dades kloof is schitterend, de rode bergen hebben de vreemdste vormen en de weg slingert door de dorpjes.

We laten onze caravan op de camping (Ait Oudinar) staan en gaan met solowagen (met 2 extra passagiers, Jaap en Gerda) de rest van de pas rijden.

Deze is zo’n 30 kilometer lang en weer is het genieten van het spectaculaire landschap van de Hoge Atlas.

Er slingert een rivier beneden door het gebergte en deze zorgt ervoor dat de mensen die er wonen wat kunnen verbouwen. Sommige bergen hier zijn uit dunne laagjes opgebouwd, anderen lijken net hoopjes zand en ook zijn er overhellende rotswanden.

We zijn pas tegen vieren terug op de camping, na een uurtje buiten zitten verdwijnt de zon achter de bergen en wordt het tijd om naar binnen te gaan. Hier genieten we nog na van een prachtige dag !

Verslag 21

Dinsdagmorgen reden we eerst weer een stuk terug door de Dadeskloof richting Boumaine. De bergen lijken weer heel anders dan de middag ervoor, rode grillige “vingers” beschenen door de morgenzon, werkelijk prachtig !

Ook de andere rotsen blijven wisselen van kleur. Vanaf Boumaine rijden we via de N 10 naar Ourzazate, waar we 11 dagen terug ook al waren.

Onderweg stoppen we in het stadje El Keláa M’Gouna wat bekend staat om zijn rozenteelt, ze maken er rozenwater, -zeep, -olie, enz. We hebben hier niets van gekocht en ook geen roos gezien ! Wel zijn we door de plaats gelopen en zonder fototoestel kun je rustig rondwandelen, je wordt niet eens aangesproken door handelaars. We hebben op de markt wat sinaasappels gekocht, die weer op een ouderwetse weegschaal met metalen gewichten afgewogen werden. Ook in winkels gaat het er nog primitief aan toe: geen enkel artikel is geprijsd en bij de “kassa” wordt alles met een rekenmachientje opgeteld. Zouden ze alle prijzen uit het hoofd kennen of verzinnen ze maar wat voor de “rijke” toeristen ? Vlak voor Ourzazate ligt een groot zoutmeer, wat er prachtig blauw uitziet.

Eenmaal in de stad zijn we weer naar het zelfde restaurantje geweest als de vorige keer en daarna hebben we bij dezelfde “kruidenman” inkopen gedaan. Hij wist nog precies wat we vorige keer voor kruiden gekocht hadden !

Tegen vieren komen we aan bij de parkeerplaats, waar we zullen overnachten. We staan hier vlakbij de ksar Aït Benhaddou, een versterkt dorp met diverse kasbahs, die tegenwoordig op de werelderfgoedlijst van Unesco staat. Het heeft al vaak als filmlocatie gefungeerd, wat niet verwonderlijk is !

Het dorp is echter opgebouwd uit in de zon gedroogde stenen gemaakt van aarde, water en stro. Wanneer het regent, spoelen vaak hele stukken muur weg, waardoor de huizen regelmatig gerenoveerd moet worden.

We maken een wandeling door de vele straatjes en fotograferen weer heel wat !

Ik wordt binnengevraagd bij een vrouw, die tapijt aan het knopen is en ze zegt dat ik haar op de foto mag zetten ! Zodra ik dit gedaan heb, wil ze geld zien ! Ik heb echter niks bij me en heb de grootste moeite om weer weg te komen, ze blokkeerde me de weg en deed erg moeilijk ! Gelukkig liepen Rob en Willeke in de buurt en na veel praten kwam ik weer buiten ! (Dit was echt de laatste foto van een vrouwspersoon !)

We komen steeds hoger in de ksar en hebben een prachtig uitzicht over de droge wadi en de omliggende dorpjes.

Ook de bergen zijn weer prachtig !

Het was zo indrukwekkend dat we vanmorgen nog een keer terug zijn gegaan om wat foto’s te nemen. De hele groep was allang vertrokken toen wij om tien uur in de auto stapten.

We hadden weer een mooie tocht voor de boeg, dwars door de Hoge Atlas, met de Tizi-n-Tichka-pas van 2260 meter hoogte. Wim heeft weer wat bochtjes gedraaid met de caravan, maar hij vindt dit heerlijk om te doen.

Boven op een berg hebben we bij een “berber” nog een tajine gekocht en een paar mooie stenen.

Het is er vrij fris, 12 graden, maar dit komt duidelijk door de hoogte. Wanneer we enkele uren en vele mooie uitzichten later, in Marrakech arriveren is het kwik gestegen naar 22 graden. Wel is het de hele dag bewolkt en voor morgen is er zelfs regen voorspeld !! Het laatste stuk voor de stad kwamen we veel wagens tegen met koeien of schapen in de laadbak, waarschijnlijk is er ergens een grote markt geweest !

(Ook mensen worden zo vervoerd !)

We staan nu op een grote camping een stuk buiten Marrakech (camping Ferdaous) en blijven hier 3 nachten!

Er lopen wel 20 pauwen rond, die we natuurlijk zo mooi mogelijk op de foto willen zetten !

Verslag 22

Donderdagmorgen (10 maart) zitten we ’s morgens om negen uur al in kleine busjes die ons naar de stad Marrakech brengen. Onze eerste stop is bij Jardin Majorelle, een tuin vol cactussen en bomen, aangelegd door de Franse schilder Majorelle en nu eigendom van de erfgenamen van Yves Saint Laurant.

We hebben de hele dag een gids bij ons, die goed Hollands spreekt (hij heeft er ook jaren gewoond !) en ons veel interessante dingen vertelt.

Na de rondleiding in het park gaan we naar de Saadische graven, waar sinds het jaar 1603 Moulay Ahmed el-Mansour en zijn familie begraven liggen, alles is rijk versierd.

Vervolgens gaan we naar het Bahia paleis, waar de grootvizier met zijn harem dames woonde. Ook hier zie je weer veel pracht en praal.

Na een kop koffie (met uitzicht op groepen ooievaars in hun nesten),

wandelen we rondom de Koutoubiamoskee (er staan er 500 in Marrakech !)

en lopen dan door naar de oude binnenstad, waar weer van alles te zien is.

Bij een “kruidendokter”, die ons uitleg geeft over de vele soorten zalfjes en kruiden, die Marokko rijk is, krijgen we een nekmassage en bij sommige heren wordt zelfs het halve lichaam onder handen genomen.

Ook kun je er natuurlijk van alles kopen, wat ook volop gedaan wordt. Daarna is het tijd voor de lunch, we proberen voor het eerst schapenvlees met pruimen en het smaakt prima ! Natuurlijk moeten we ook het beroemde plein “Place Jemaa el-Fna bezoeken en de vele soeks.

We kunnen dit ieder op eigen houtje doen en hebben hier een paar uur de tijd voor. Helaas speelt het weer niet erg mee, in de loop van de middag begint het te regenen, wat toch een ander beeld geeft van de stad. De soeks zijn redelijk overdekt en hier zie je winkeltje naast winkeltje, vaak met identieke produkten en elke verkoper klampt je aan en wil je iets verkopen !

Op het plein zie je slangenbezweerders, mannen met aapjes, waarzeggers en vele kraampjes met sinaasappelen en noten.

Je moet alleen niet proberen ze zo maar op de foto te zetten, want ze willen er wel geld voor hebben ! Tegen de avond wordt het plein omgetoverd in een groot openlucht restaurant.

Overal kun je eten bij kleine kraampjes, waar we onder andere geitenkoppen en hersenen zien liggen. Ik ben blij dat we al gegeten hebben !

In Marrakech, waar zo’n 2 miljoen mensen wonen, zie je weer duidelijk het grote verschil tussen rijk en arm: aan de rand van de stad staan veel krottenwijken en in Marrakech zelf zijn veel bedelende mensen. Maar ook zijn er heel luxe gebouwen en hotels en alle beroemde modeketens en andere winkels vind je hier. Ook de “Marjane” (supermarkt) die we vrijdag bezoeken is erg uitgebreid en doet niet onder voor een grote Europese winkel.

We hebben vandaag een “rustdag” en nadat we inkopen gedaan hebben geven we de auto en de caravan een flinke schoonmaakbeurt. Verschillende van onze groep laten zichzelf “schoonmaken” en brengen een bezoek aan de hammam. Anderen gaan nog een keer de stad in, maar wij hebben het na één dag wel gezien.

Op de televisie zien we de schokkende beelden van de aardbeving in Japan, met als gevolg een omvangrijke tsunami, je beseft dan weer hoe krachtig de natuur kan zijn !

Om acht uur gaan we met de helft van de groep (de rest blijft op de camping !) naar het grootste folklorediner van Marokko bij “Chez Ali”.

Deze man (hij is inmiddels overleden) was een echte zakenman, hij heeft een groot openluchttheater opgezet, waar in tenten gegeten wordt en daarna een show te zien is.

Elke avond zitten hier honderden mensen, wat natuurlijk heel wat geld in het laatje brengt. Het is heel toeristisch allemaal, maar toch hebben we een erg gezellige avond.

Helaas regent het tijdens de show en zitten we met de hele groep dicht bij elkaar onder paraplu’s het spektakel te bekijken. Een buikdanseres vertoont haar kunsten en ruiters te paard demonstreren hun kunnen en schieten met hun geweren. Hele groepen Marokkanen in traditionele kleding dansen en maken muziek.

Tegen half twaalf zijn we terug op de camping, vol van alle indrukken van Marrakech !

Verslag 23

We zijn zaterdagmorgen met prachtig weer vertrokken uit Marrakech. De hele weg zien we aan onze rechterkant de bergen van de Hoge Atlas met sneeuw erop.

We rijden via binnenwegen en stoppen onderweg bij Demnate, waar we Imi-n-Ifri bekijken. Dit is een natuurlijke brug die deels is uitgesleten door een wadi. Samen met Roel en Janna maken we een wandeling onder de “brug” door, begeleid door een gids. We moeten aardig klauteren over grote stenen en ook is het glibberig vanwege de regen van de dag ervoor, maar het is zeker de moeite waard.

Op een gegeven moment lijkt de open plek op het continent Afrika.

Zo’n 10 kilometer voor onze eindbestemming komen we langs een groot veld waar diverse ruiters te paard staan.

Het is haast hetzelfde tafereel als bij de feestavond van “Chez Ali”, de avond ervoor. Ook hier gaat het, met veel ceremonieel, om het gelijktijdig afschieten van de geweren. De paarden zijn goed afgericht en het is erg mooi om te zien. Ook is het leuk te weten dat het dus niet alleen in shows voorkomt !

Daarna rijden we door naar Ouzoud, waar we op een prachtige, smaakvol ingerichte camping komen (camping Zebra), die eigendom is van Renate en Paul, twee Nederlanders.

We genieten er ’s avonds van een heerlijke, uitgebreide maaltijd (alweer (!), we zijn inmiddels kilo’s aangekomen !) en weer is het een erg gezellige avond.

We hebben problemen met de elektriciteit, de stop vliegt er steeds uit. Bert, de man in de groep die alles van elektriciteit af weet, heeft alles nagemeten, maar kan niets vinden, we hebben alleen te weinig voltage op de camping (180 i.p.v. 220 volt) ! Dus hopelijk gaat alles straks weer werken !

Vanmorgen hebben we een prachtige wandeling gemaakt rond de cascades d’Ouzoud.

Eerst wandelen we langs een berberdorp en door olijvenvelden (sommige bomen zijn ruim 900 jaar oud !). De waterval is een van de spectaculairste bezienswaardigheden van Marokko, het water stort zich via enkele richels 100 meter naar beneden.

Omdat het zondag is, is het vrij druk met vooral jeugdige Marokkanen. We lopen helemaal naar de onderkant van de waterval

en onderweg zien we enkele berberapen, dit zijn makaken, met een beige vacht en met zwart geaccentueerde ogen.

Het is prima wandelweer vandaag en na zo’n drie uur zijn we terug op de camping, waar we tot vijf uur relaxen.

Daarna is het tijd voor de laatste gezamenlijke borrel,

nog maar een week, dan is de reis in Marokko ten einde ! We hebben echt een heel gezellige groep, er is nog geen onvertogen woord gevallen en iedereen geniet volop. Omdat het eten zo goed was, zit haast de hele groep vanavond weer in het leuke restaurant te eten en ook nu maken we er een onvergetelijke avond van !

Verslag 24

We hadden maandag (14 maart) een lange rit voor de boeg: van Ouzoud helemaal naar Fes, wat ongeveer 385 kilometer is. We begonnen, nadat we over een vrij smalle brug waren gereden (van net 3 meter breed), met een flinke bergpas door de Midden Atlas.

Helaas is het erg bewolkt en hebben we van tijd tot tijd regen, waardoor er weinig uitzicht is. We komen door wat dorpjes, die er erg arm uitzien, de straten zitten vol kuilen en modder en alles is even vuil. Er is in deze buurt weinig toerisme en we merken dat iedereen naar onze caravan staart. Zo’n 50 kilometer voor Khénifra rijden we langs een groot meer, het leek wel een fjord (op de landkaart was dit meer totaal niet aangegeven !).

De route is heel verschillend: soms is het een stuk saai rijden, dan weer rijd je door de bergen, ook zijn de wegen vaak slecht onderhouden en moet je goed uitkijken voor kuilen. Voorbij Azrou komen we in de bossen terecht en zien zelfs een vrachtwagen met boomstammen van ruim 1,5 meter dik rijden. Zulke bomen hebben we hier nog niet gezien ! We rijden over een kale skivlakte, waar het nog maar 5 graden is en komen daarna in Ifrane, een erg schoon stadje wat Europees aandoet: de huizen hebben rode dakpannen op de schuine daken, er staan overal prullenbakken, de straten en stoepen zijn schoon en er zijn parken met vijvers ! Wanneer we onze weg vervolgen wordt het langzaam weer helemaal Marokkaans met slechte wegen en veel vuil op straat ! Het is al over vijven als we op camping “Diamant Vert” aankomen, het was een vermoeiende dag !

Vanmorgen stond er om negen uur al een bus klaar voor onze excursie naar Fes, de oudste koningsstad van Marokko. Als eerste bekijken we de buitenkant van het koninklijk paleis, Dar el-Makhzen. De gids vertelt er van alles over in het Duits, maar de meeste van ons zijn niet echt geïnteresseerd.

Als we, na een kop koffie, de oude medina inlopen, wordt het pas fascinerend.

In de smalle straatjes worden allerlei oude ambachten uitgeoefend en we zien onder andere bakkers, slagers, kleermakers, wevers en koperslagers.

In een kledingzaak krijgen Jos en Willeke traditionele kleding aan en ook Wim wordt in een “jurk” gehesen.

Na een heerlijke maaltijd in een prachtig gebouw (het leek wel een paleis) zien we het indrukwekkendste van de hele dag: een leerlooierij !

Midden tussen de huizen worden in oude kuipen stukken leer eerst schoongemaakt, dan gedroogd en vervolgens geverfd. Dit gebeurt op een erg ouderwetse manier: de mannen staan met hun blote benen in het “water” de huiden te spoelen.

De geur die er hangt is erg onaangenaam, er wordt hier echt niet naar “arbeidsomstandigheden” gekeken, maar dat hadden we al vaker gemerkt in Marokko. Toch is dit de meest levendige en schilderachtige soek van Fes.

Daarna bezoeken we nog een pottenbakkerij waar o.a. mozaïeken worden gemaakt.

Ook hier gaat het er erg primitief aan toe. Onderweg hebben we een mooi uitzicht over de oude medina.

We hebben trouwens erg veel geluk gehad met het weer: tijdens de maaltijd valt er een bui en later als we weer in de bus zitten, we zijn nauwelijks nat geworden !

Verslag 25

Over woensdag ben ik snel klaar: het was de hele dag slecht weer en we hebben geen foto gemaakt. We zijn om half één van de camping weggereden, want we hoefden pas om 3 uur op een parkeerterrein in Meknes te zijn (wat maar 60 kilometer rijden was). Daarvandaan zouden we met koetsjes de stad bekijken, maar vanwege de vele regen is dit niet doorgegaan. Sommigen zijn Meknes nog in geweest, maar ze kwamen allemaal verregend terug. Wij zijn in de caravan gebleven, ook al omdat Wim een beetje grieperig was.

De volgende morgen was het weer helemaal opgeklaard, bij het verlaten van de stad heb ik nog een paar plaatjes geschoten, dat was dan Meknes !!

Om tien uur moesten we in Volubius zijn, bij de ruïnes van een oude Romeinse stad, deze dateert uit de 2de en 3de eeuw na Christus.

We kregen er een rondleiding en uitleg over de vele mozaïeken, die de oude stad rijk is.

6

(Wim heeft er nog een “schattig”petje gekocht !)

Daarna rijden we door naar Chefchaouen in het Rifgebergte. Deze witte stad met z’n smalle straatjes, kleine pleintjes en wit met blauw gekalkte huizen is een heel apart oord.

Wij namen de verkeerde route en kwamen gelijk midden in de drukke stad uit. Ook moesten we over afgesloten wegen rijden, om op de camping te komen.

Deze (camping Azilan) ligt hoog in de bergen en ’s avonds koelt het dan ook flink af. Eenmaal op de kampplaats zijn we niet meer naar beneden gegaan, maar hebben gezellig met Roel en Janna in onze caravan zitten kletsen, natuurlijk met een lekker glaasje wijn erbij !

Vrijdag (18 maart) hebben we eerst om half elf, in het zonnetje, met de groep koffie gedronken.

John en Joke hebben voor ieder van ons een kadootje: voor de mannen een groepsfoto (gemaakt in de woestijn) en alle vrouwen krijgen een mooi bord als aandenken (van Vagebond !)

Daarna gaat ieder voor zich de stad verkennen: wij gaan met de auto, om nog even de route te bekijken en parkeren hem ergens in de stad. Er komt een gids op ons af, die een betere plek weet voor de wagen en hij brengt ons boven bij een waterval met uitzicht over de stad. Daarna leidt hij ons via allerlei smalle straatjes naar de medina (De blauwe kleur van de huizen is om de muskieten te weren !)

en ook komen we bij een coöperatieve tapijtwinkel, waar hij ons wat probeert te verkopen !! We kijken onze ogen uit in het stadje, dat tevens bekent staat om z’n hash-verkoop. Onze gids heeft inmiddels ook een “sigaretje” gerookt en als hij later weer in onze auto zit zet hij de radio hard en begint mee te zingen, allerlei vreemde zinnen formulerend. Het is wel komisch, maar het wordt toch tijd dat we hem lozen !!! Later eten we wat op Place Uta el-Hammam, een gezellig plein in het hart van de oude stad, wat het centrale punt is waarop alle straten uitkomen.

Terug op de camping zitten we voor het laatst gezellig bij elkaar met een drankje en een hapje, Frans zorgt voor een vrolijk deuntje en er wordt zelfs nog even gedanst !

Rob Dolfin, die samen met zijn vrouw Elzelies ook bij de groep hoort, is romanschrijver. Hij is tijdens de Marokko reis met z’n vijfde boek bezig en wij hebben de eerste drie, die al uitgegeven zijn, van hem gekocht. We vonden het wel leuk om er ook even een foto van te maken !

’s Avonds hebben we dan ons afscheidsdiner, beneden in de oude medina. We gaan er lopend heen en na afloop worden we met kleine taxi’s teruggebracht.

Willeke heeft weer een leuk lied geschreven, wat we met z’n allen voor John en Joke zingen en ook krijgen ze een kado aangeboden.

Tijdens de maaltijd wordt de uitslag van de fotowedstrijd bekend gemaakt: er zijn drie winnaars en wij zijn er met onze foto van een “Marokkaanse supermarkt”, één van ! (Dit zijn de drie winnende foto’s.)

26

Eenmaal terug op de camping duiken we allemaal meteen ons bed in, want we moeten zaterdag al om 7 uur vertrekken, om op tijd in Tanger te zijn voor de overtocht naar Spanje.

We maken nog een mooie tocht door het Rifgebergte en dan is het bij de haven weer tijd voor de nodige stempels en formulieren !! Toch zitten we om half twaalf al aan boord en komt het onherroepelijke afscheid; er zijn plannen voor een reünie, maar wanneer en waar is nog de vraag ! We hebben alle E-mail adressen uitgewisseld en verder zien we wel hoe het loopt !

We rijden naar camping Rio Jara, in Tarifa, vanwaar de reis ook begonnen is en ook John en Joke en Janny en Martien blijven daar nog een paar dagen staan. We staan weer op de zelfde plaats als twee jaar terug.

’s Avonds gaan we met z’n zessen nog een keer uit eten vlakbij de camping en dan is het echt het einde van de Marokko-reis !!

Verslag 26

Zondag zijn we de meeste tijd bezig geweest het stof van Marokko te verwijderen. De caravan is helemaal gewassen, van binnen en van buiten en ook de kleding en ander textiel ruikt weer lekker fris en schoon. We hebben er een prima temperatuur bij met een lekker windje, ideaal dus ! In gedachten zijn we alle impressies van Marokko nog aan het verwerken !

Ook maandag zijn we nog allerlei dingen aan het regelen: we vonden nog wat Marokkaans geld dat gewisseld moet worden (de bank berekend 8 euro omrekenkosten, wat een afzetters !), de auto zit nog onder de rode modder en ook is de koelkast aardig leeg ! We kopen een nieuwe citruspers (thuis staan er nog twee in de kast), want Wim kwam aanzetten met een grote zak sinaasappelen, gekocht van een boertje op de camping ! Tegen de avond komen Joke en John afscheid nemen, we kletsen nog even na over de reis en zijn erg tevreden over het reizen in groepsverband en over wat we allemaal gezien en beleefd hebben ! Misschien tot een volgende reis …?

Maar dinsdag wordt het dan tijd om weer verder te reizen richting Portugal. We maken eerst nog een tussenstop in El Rocio, we hadden van een paar groepsleden gehoord dat dit een speciale plaats was. Twee jaar terug zijn we over dezelfde hobbelige weg gereden

(die ons onmiddellijk weer aan Marokko deed denken !) richting Parque Nacional de Donana, maar El Rocio zijn we toen zo gepasseerd, zonder rond te kijken. Het blijkt inderdaad een heel apart dorp te zijn, waar geen verharde wegen zijn, maar wel een grote kerk, waar één keer per jaar een miljoen bezoekers komen uit alle uithoeken van Spanje om een speciaal beeld in de kerk te vereren.

De wetlands van Donana grenzen aan het dorp en in de omgeving liggen natuurreservaten met zandduinen en moerassen.

We zien er ooievaars, lepelaars en flamingo’s op korte afstand. Toch willen we kijken of er aan de kust nog campings liggen en rijden door naar Mazagon. Deze camping valt ons tegen en de camping in Matalascanas (waar we twee jaar geleden nog gestaan hebben) blijkt definitief gesloten, er is ook niks veranderd sinds de vorige keer, zelfs de diepe groeven in de weg, waar we haast niet over konden met de caravan, zijn nog even groot !

Dus we boeken nog een nacht bij op camping La Aldea in El Rocio.

Vanmorgen (woensdag 23 maart) hebben we heerlijk uitgeslapen en daarna buiten in de zon ontbeten. We zagen gisteravond op het journaal dat grote delen van Spanje regen hebben, maar waar wij zitten schijnt de zon volop, we boffen dus ! Wim geeft telefonisch en via de mail aan de verzekering en caravandealer door wat voor schade we gemaakt hebben in Marokko, zodat dit bekend is als we thuis komen. Daarna rijden we naar de kust om een prachtige wandeling te maken in de duinen en over het totaal verlaten strand.

We zoeken schelpen en ik loop met blote voeten door de zee, we genieten met volle teugen van onze vrijheid !!

Terug op de camping kan zelfs de bikini weer aan, zo warm is het en we kunnen nog tot ruim zeven uur buiten zitten ! Morgen gaan we dan echt door naar Portugal !

Verslag 27

We hebben drie heerlijke dagen in de Algarve doorgebracht. We kwamen donderdag (de 24ste) tegen de middag, met wat bewolkt weer, aan in Armacao de Pera, onbedoeld op dezelfde camping als twee jaar geleden. We moesten de klok weer een uur terug zetten (en zondag vanwege de zomertijd weer vooruit !) en hadden zodoende nog een hele middag voor ons. We zijn met de auto de omgeving gaan verkennen ten westen van de camping en hebben diverse leuke strandjes bekeken.

Inmiddels kwam de zon weer te voorschijn en ’s avonds hebben we tot 9 uur Portugese tijd buiten gezeten.

Vrijdag hebben we eerst boodschappen gedaan (ook hier verkopen ze gelukkig grote verse garnalen !) en daarna geluierd op de camping. ’s Middags zijn we de kant van Albufeira opgereden en ook daar vind je tientallen mooie baaitjes, vaak met een gezellig restaurantje erbij. (Soms kom je via onverharde, smalle wegen uit bij een prachtig strand !)

Albufeira zelf is een drukke, toeristische stad vol hotels, appartementen en restaurants en het viel ons op dat er al zo veel vakantiegangers zijn, toch is het op de stranden nog vrij rustig. Vandaag hebben we zo’n zes uur doorgebracht aan zee, bij Praia do Evaristo. Wim heeft zijn vishengel weer eens uitgegooid, wat niet meer gebeurd was na Cabo de Gata.

Tussen de middag hebben we voortreffelijk gegeten in het visrestaurant Evaristo (een echte aanrader !), met uitzicht op het water.

Wij waren de eerste gasten, maar binnen een uur was het vol met Portugezen en dat bij zo’n klein baaitje ! Na nog een paar uurtjes luieren begon het bewolkt te worden, helaas, maar misschien maar goed, anders zouden we verbrand zijn, tijd om de camping weer op te zoeken !

Verslag 28

Zondagmorgen zijn we uit de Algarve vertrokken na een zonovergoten ontbijt. Richting het noorden zien we steeds meer bewolking en tegen de tijd dat we op ons nieuwe adres aankomen regent het, wat doen we hier?

Om op de camping Serro da Bica te komen was een hele klus: we hadden van Frans (één van de groepsleden van de Marokkoreis) deze plek aangewezen gekregen en hij was er zeer enthousiast over, alleen had hij geen coördinaten, maar we moesten bij kilometerpaal 679.4 op de IC 1 wezen. Er staan geen campingborden op de weg en ook is de afslag moeilijk te zien, dus hebben we drie keer aan moeten halen voor we op de camping aankwamen, maar het was de moeite waard ! Serro da Bica (coördinatenN37o-34’03 W08o-15’52) is eigendom van de Groningers Herman en Albertje en ze hebben van hun camping een waar paradijsje gemaakt: we hebben een prachtige ruime plek met uitzicht over de heuvels van Alentejo met z’n kurkbomen, waar maar plaats is voor maximaal 20 caravans/campers. Herman rijdt onze caravan met zijn tractor naar boven, want de helling is vrij steil en hij is bezorgd over zijn mooie terrein. `

Er loopt een slingerend pad over de camping die uitkomt bij de rivier, waar gevist en gezwommen kan worden.

Ook is er een soort houten kroegje waar om vijf uur “happy hour”gehouden wordt. Eigenlijk is dit niets voor ons, maar de eerste avond zitten we er totdat Herman ons eruit “schopt” om acht uur!!

Maandag zijn we de hele dag met de auto op pad geweest, we hadden van Herman een route gekregen, van ruim 200 kilometer en deze was zeker de moeite waard. We rijden over smalle paadjes, waar je niemand tegen komt behalve zwarte varkens, ooievaars en tegen de avond zelfs twee herten.

Overal zijn bloemen en kleine meertjes en het heuvelachtige landschap blijft je verbazen.

Bij Pulo do Lobo moeten we zelf een hek openen en weer sluiten en na een stukje rijden over een onverharde weg komen we uit bij een prachtige, zeer krachtige stroomversnelling.

Ook Minas de Sao Domingos is zeer indrukwekkend: dit is een kopermijn waar tot 1965 duizenden mensen onder barre omstandigheden hebben gewerkt, nu kun je er rondrijden en de vergane fabrieken en ondergelopen mijnen bekijken.

We zijn pas tegen half zeven ’s avonds terug op de camping en gaan gelijk door voor een wijntje bij Herman.

Hij wilde eigenlijk net sluiten, maar als we er even zitten komen Anita en Henk, die we de avond ervoor ook gesproken hebben, nog binnen en weer wordt het laat !!

We hebben wat problemen met onze accu, deze is in Marokko kapot gegaan en laadt niet meer bij via 220 volt, alleen tijdens het rijden en via zonne-energie. Nu hebben we de laatste twee dagen niet veel zon gehad, dus vanmorgen was de spanning nog minimaal. Herman heeft voor ons een accu-oplader gekocht (een helder idee van Wim !) en nu hebben we weer volop voltage !

Vandaag zijn we de camping niet afgeweest, Wim heeft uren gevist in de rivier en zelfs 5 kleine visjes gevangen, (deze heeft hij natuurlijk gelijk weer teruggezet)

en in de loop van de middag hebben we heerlijk gebarbecued in het zonnetje. Ook de leesboeken komen weer tevoorschijn (Wim is al aan het tweede boek van Rob (Dolfin) bezig !) en voor je het weet luidt de bel weer voor “happy hour”! Het zal zeker niet de laatste keer zijn dat we hier komen, het is ons hier heel goed bevallen !!

Verslag 29

Toen we in Serro da Bica waren kregen we een folder van vijf campings, verspreid over Portugal, die allemaal Nederlandse eigenaars hebben: de RdPcampings (Rota (rondreis) de Portugal). We zagen meteen twee bekende namen staan: Dolf Janssen en Phine Verhoef, die samen camping Pomarinho (wat kleine boomgaard betekent) runnen. Dit zijn oud dorpsgenoten van ons, die in 2003 in Portugal een ander leven begonnen zijn, alleen was hun start niet zo best, want het eerste jaar hadden ze een flinke brand, die een groot gedeelte van hun bezit verwoestte ! De camping ligt 260 kilometer noordelijk van Ourique, dus dit werd gegarandeerd onze volgende stop. We kwamen woensdag aan het eind van de middag aan en werden gelijk hartelijk ontvangen, Dolf en Phine waren weinig veranderd en dat vonden ze ook van ons.

We hebben heerlijk bijgekletst en natuurlijk hun hele onderneming bekeken. Hun grond behelst 25 hectare, waar (naast hun eigen huis) twee appartementen, een huis voor 12 personen en een vrijstaand rond “bungalowtje” op staan, ook zijn er twintig plaatsen voor caravans/campers.

Ze hebben koeien, kippen, honden en katten, er is een zwembad, een leuk meertje, mooie wandelpaden en ga zo maar door, een waar paradijs !

Ook had Dolf er geen problemen mee dat we onze vuurbak gebruikten, dus die kon nu eindelijk de auto uit !

We hebben een prachtige, super ruime plek tussen de kurkbomen en steeneiken en ook boffen we met het weer.

Donderdag zijn we via een mooie route naar Castelo de Vide gereden,

dit is een middeleeuws vestingstadje met veel kerken en een kasteel.

We lopen over leuke smalle, schuine straatjes en vooral de oude dorpskern binnen de kasteelmuren is erg mooi.

Overal in Noord Alentejo (zoals de streek hier heet) is de witte brem in bloei en daartussen zie je oude muurtjes en vele granieten rotsblokken.

Ook zien we een menhir, een hoge verticale steen, die al duizenden jaren oud is.

Verder genieten we van de zon, doen een spelletje, verorberen voor de ..tigste keer verse garnalen (!)

en eten ’s avonds vlees van de vuurbak, die eerst gevuld is met ouderwetse houtskool.

Daarna zitten we nog uren bij het vuur, kijkend naar de heldere sterrenhemel en luisterend naar de stilte !

Vrijdag is het weer een prachtige, warme dag, de meter geeft 26 graden aan en met een koel briesje erbij is het prima te houden. Weer gaan we met de auto op stap, dit keer naar Marväo, een middeleeuws gehucht, dat op een hoogte van 862 meter ligt en uitkijkt over Spanje.

Het was een onneembare vesting helemaal omringt door een muur, waar je nog altijd overheen kunt lopen. Dit hebben wij dan ook gedaan en zijn zo helemaal rondgewandeld.

Er staat een prachtig kasteel en verder diverse witte huisjes, afgezet met okerkleurige verf, wat je hier in de streek veel ziet. In de loop van de middag hebben we nog een wandeling gemaakt over het grote terrein van de camping en weer genieten we van de mooie natuur, ik weet zeker dat we hier nog eens terugkomen !

We blijven nog een dag en gaan vanmorgen, zaterdag (2 april) een stuwmeer bekijken, ook dit ligt vrij dicht bij “Pomarinho”.

Er zitten grote karpers in het grillig gevormde meer, maar helaas in het visseizoen gesloten! We zien de vissen wel springen en ook zien we diverse ooievaars rondvliegen.

We rijden helemaal rondom de plas en gaan daarna bij een klein echt Portugees cafeetje eten.(Wild konijn met witte rijst als stoofpotje, verrukkelijk !)

Als we de camping weer oprijden zien we een grote vos over een muur springen en even later wijst Dolf ons op een zeldzame prachtige “nachtoog”vlinder.

Daarna wordt het tijd om de spullen in te pakken, want morgen willen we vroeg vertrekken, we gaan nog een camping van de folder bezoeken en deze ligt helemaal in het noorden van Portugal, ruim 400 kilometer rijden.

Verslag 30

Nadat we zondag afscheid hadden genomen en camping Pomarinho achter ons lieten, zijn we helemaal naar het noorden van Portugal gereden, naar de derde plek van de folder RdPcampings, vlakbij de Spaanse grens. Het was een frisse bewolkte dag, dus ideaal om te rijden. Onderweg werden we nog gebeld door de jongens en Marieke, die bezig waren om op camping de Maasterp onze oude Adria met voortent neer te zetten. Als we met de Pasen terug zijn kunnen we zo verder gaan met kamperen. Tegen vieren komen we aan bij Convivio (wat vrij vertaald “gezellig samenzijn” betekent), een terrassencamping tegen een berghelling, alleen de laatste straat voor de camping is erg smal en we kunnen de bocht nauwelijks nemen. Vervolgens moeten we nog een rare draai maken, maar gelukkig komt Bing, de Nederlandse eigenaar van de camping, ons al tegemoet en loodst ons, met veel aanwijzingen, naar onze plek. Eenmaal daar staan we prima en hebben een ruime plaats met uitzicht over het dal.

Bij het inschrijven krijgen we een welkomstdrankje en gelijk zitten we al een uur te kletsen met Bing, Tanja en Pedro. De laatste twee zijn Portugees en hebben een tijdelijke baan op de camping, daarvoor hebben ze een paar maand bij Phine en Dolf gewerkt. We converseren in het Engels en krijgen allerlei tips over de omgeving. Ook horen we dat Wim en Janny, die met ons naar Marokko zijn geweest, een paar dagen eerder op deze camping hebben gestaan. Omdat we vrij hoog in de bergen zitten is het fris en ’s nachts koelt het af naar 8 graden.

De volgende dag wordt het tijd om de omgeving te gaan bekijken. Eerst komen we langs een waterval en daarna rijden we richting de rivier Rio Minho.

Deze rivier zit vol met forellen, ze springen gewoon uit het water, dus zodra Wim een visvergunning heeft gaan we hiernaar terug.

We besluiten om vandaag via een binnenweg naar Braga te rijden, waar vlakbij Bom Jesus do Monte, het meest opzienbarende heiligdom van Portugal, te bezichtigen is. Via een gigantische trap met beelden kom je boven bij de kerk waar de kruisiging van Jezus wordt afgebeeld,

onderweg worden in kapellen allerlei facetten van de kruisweg getoond.

Een kabelspoorweg (elevador) uit 1882, die middels het in en uitpompen van water in een reservoir onder de cabine naar boven en beneden gaat, brengt je binnen drie minuten bij de kerk.

Wij zijn eerst met de auto naar boven gereden, zijn vervolgens de trappen afgedaald (we hebben de kruisiging dus in omgekeerde volgorde gezien !) en zijn daarna met het kabeltreintje weer omhoog gegaan. Alles bij elkaar was het heel indrukwekkend. Voor we bij Braga zijn, komen we langs het mooie stadje Ponte de Lima, waar een oude Romeinse brug over de rivier Lima ligt, ook staan er diverse aparte kunstwerken.

De streek Minho waar we doorheenrijden staat bekend om zijn wijn: vinho verde, we passeren dan ook diverse wijngaarden.

Tegen de avond zijn we terug op de camping en hadden afgesproken daar te gaan eten. Het blijkt dat we de maaltijd met z’n zessen nuttigen, want ook Bing, Gea (zijn vrouw), Tania en Pedro eten mee (dit is de gewoonte bij camping Convivio). We eten binnen bij open haard vuur en blijven tot half 10 hangen, het is erg gezellig en zelfs onze favoriete likeur: branca menthe wordt er nog bijgehaald.

Dinsdag (5 april) zitten we al om half elf bij het water, we zien de forellen zwemmen, maar bijten, ho maar, zelfs geen stootje ! Misschien is het te warm, want de temperatuur is opgelopen naar 27 graden. Toch presteert Wim het om zijn hengel te breken (hij blijft hangen achter een tak !!).

Na de middag gaan we terug naar de camping, we luieren wat en doen weer een paar potjes Carcasonne. Als we om zeven uur gaan barbecuen is het nog 20 graden in de schaduw, wat een verschil met een paar dagen terug! Ook vandaag is het een hete dag, de morgen begint bewolkt maar tegen de middag is er volop zon en gaat het kwik over de 30 graden. We rijden eerst naar Caminha, waar de rivier de Minho in zee uitkomt. Er zijn diverse vissers bezig netten uit te gooien, maar door de snelle stroming en omdat het eb is, drijven ze steeds af naar zee.

Dus halen ze de netten weer in, varen een stuk terug landinwaarts en herhalen dan het ritueel, heel interessant om te zien. Na een flinke wandeling rijden we verder langs de zee, op zoek naar een leuk strandje, deze vinden we bij Praia da Arda. Hier zijn mooie hoge golven waar de surfers flink gebruik van maken, ook is het daarom goed uit te houden op het strand, de wind geeft net genoeg verkoeling.

Ook hier maken we weer een lange strandwandeling. We blijven er tot vier uur en zoeken dan een supermarkt op om onze koelkast weer aan te vullen !

Omdat het zo goed bevallen was, eten we de laatste avond op deze camping, weer bij Bing en Gea. Deze keer kunnen we buiten zitten en weer wordt het laat: 10 uur !

Dan kom ik tot de ontdekking dat ik nog een verslag moet maken en maken we een eind aan de gezellige avond. Het is inmiddels half 12 ’s avonds en we zitten nog steeds buiten bij 20 graden Celsius !!

Verslag 31

Donderdag (7 april) zijn we vrij vroeg vertrokken bij camping Convivio. Bing en Gea hebben ons uitgezwaaid nadat we weer door de smalle straatjes gemanoeuvreerd waren.

Om 9 uur is het al 20 graden en het kwik loopt snel op naar 30 graden Celsius. Zodra we de grens naar Spanje gepasseerd zijn moeten we de klok een uur vooruit zetten, nu hebben we weer dezelfde tijd als in Holland. We rijden naar camping A Vouga in Galicië. De camping ligt pal aan zee in één van de inhammen van de Rías Baixas. Hier liggen tevens enkele van de beste visgronden van Spanje, met veel mosselkwekerijen. We vinden een mooie plek met uitzicht op zee en observeren met de verrekijker de vele vissersbootjes op het water.

Tegen half zes gaan we met de auto nog even naar Muros, een havenstadje op een paar kilometer afstand. Wim wil visvoer hebben om in zee te vissen, dit kopen we, na veel zoeken, bij een vlees annex viswinkel in de vorm van kokkels en inktvis !

We zitten de hele avond buiten en genieten van de vele lichtjes langs de kust en het ruisen van de golven. Vrijdag is het weer een hete dag met temperaturen boven de 30 graden. Wim zit al vroeg te vissen en ziet 6 dolfijnen, op korte afstand, langs komen.

We maken er een lui dagje van en verblijven uren op het strand, op loopafstand van de caravan.

Tussen de middag verplaatsen we ons naar het restaurant van de camping, waar ze natuurlijk allerlei soorten vis klaarmaken !

Het vissen van Wim wil niet erg lukken, er zit alleen wier aan de haak (!), maar er is zoveel te zien aan de kust dat het hem niet stoort. Ook nu zitten we weer tot ruim 12 uur ’s avonds buiten. We hebben nog een lang telefoongesprek met Clary en Rob, die na terug te zijn uit Australië en daarna verschillende weken in Nederland te hebben doorgebracht, nu weer op reis zijn richting Afrika. Ze wilden weten of we elkaar nog ergens kunnen ontmoeten, bijvoorbeeld in Andorra, maar wij willen voor de Pasen thuis zijn en hebben nog een flink eind voor de boeg, dus dit zal waarschijnlijk niet lukken ! Vanmorgen was het ineens veel minder mooi weer: erg bewolkt en onder de 20 graden. We zouden naar Santiago de Compostela gaan (65 kilometer rijden) en daarna weer terug naar de camping, maar tijdens het ontbijt besluiten we de boel op te breken en de caravan gelijk mee te nemen, dat scheelt de volgende trip weer een stuk rijden. We rijden eerst weer langs de mooie grillige kustlijn en gaan vervolgens landinwaarts.

In Santiago is een camping en tegen enen hebben we daar onze caravan op z’n pootjes staan. Met de auto rijden we naar het oude centrum van de stad om daarna de christelijke pelgrimplaats te gaan bekijken.

We lopen wat rond, maar het valt ons erg tegen, alles is erg commercieel met z’n vele restaurantjes en winkeltjes.

De kathedraal is erg groot, maar wij vonden Bom Jesus (bij Braga) veel indrukwekkender.

Als we weer terug willen lopen naar de auto hoor ik mijn naam roepen en zie ik ineens Wobbie en Wim (van de Marokko-reis) staan, erg leuk om hun na weken weer terug te zien.

We kletsen gezellig bij op een terrasje en horen dan dat ook John en Joke zich in de stad bevinden. Niet veel later zien we hen lopen en ook zij hebben van alles te vertellen over hun reis na Marokko.

We zijn dus toch niet voor niets naar Santiago de Compostela gereden ! Morgen gaan we weer een stuk richting Nederland en stoppen dan bij de Picos d’Europa, een hoog bergmassief in het Noorden van Spanje.

Verslag 32

Zondagmorgen zijn we vroeg vertrokken uit Santiago de Compostela met bewolkt, koud weer. De weg gaat langs de kust en door de bergen en we zitten regelmatig op de pelgrimsroute: reizigers lopen honderden kilometers om uit te komen in Santiago. Wij rijden tegengesteld richting los Picos de Europa, een prachtig bergmassief in Noord Spanje. We komen pas laat in de middag aan op camping Picos de Europa in Avin, vlakbij het Nationaal Park. We hebben een mooie ruime plek bij een klein riviertje, helaas speelt het weer niet echt mee en hebben we ’s avonds en ’s nachts regen. Maandagmorgen is het bewolkt, maar toch gaan we op pad met de auto.

We rijden vanaf het noorden het park in richting Poncebos, daarna gaat er nog een smalle weg verder de bergen is.

Je moet dezelfde route weer terug, omdat je niet over de hoge bergen heen kunt. In het kleine bergdorpje Sotres eten we buiten op het terras een verrassende driegangen maaltijd, die, samen met een fles wijn, niet meer dan twee tientjes kost ! Tijdens het eten begint de zon te schijnen en trekt de lucht helemaal open, dan zien we pas dat we rondom in de besneeuwde bergen zitten, prachtig !

Dinsdag maken we een lange tocht helemaal om de Picos heen en natuurlijk ook door het park zelf, totaal is dit ruim 200 kilometer. De dag begint met miezerig, vochtig weer, maar na een tijdje komt de zon er door en hebben we een prachtige zonnige dag.

We rijden door bergkloven, over smalle bruggetjes, weggetjes van 20 procent stijging/daling en langs snelstromende rivieren.

Onderweg picknicken we met uitzicht op de besneeuwde bergen en daarna rijden we vanaf de zuidkant zover mogelijk het gebergte in tot het plaatsje Cain. Ook hier zijn weer verschillende wandelroutes aangegeven en we lopen een stuk langs een riviertje dat via een stuw verdwijnt tussen de bergen.

Deze weg volgen we nog een eind lopend door tunnels en over smalle paadjes, maar het is er fris en we moeten nog een eind rijden, dus keren we terug. Uiteindelijk komt het wandelpad, na uren lopen, uit in Poncebos !

In de plaats Potes, zo’n 60 kilometer voor het eindpunt, doen we gauw wat boodschappen en hierna komen we door diverse kleine dorpjes, waardoor je steeds 50, 60 of 80 kilometer rijdt. Er staat een politieauto te flitsen en even later worden we aangehouden door een agent, die ons vertelt dat we 81 in plaats van 60 kilometer per uur reden. Dit geintje kost normaal 100 euro, maar we kregen 50 procent korting !! De agent vond het zelf ook erg vervelend en zat ons van alles uit te leggen, maar we moesten wel betalen. We wisten dat Spanje krap bij kas zit, maar we sponzeren liever op een andere manier !

De middag eindigt helaas ook weer met regen, maar we hebben een heel fijne dag gehad.

Vandaag begint gelijk zonnig dus kunnen we sinds dagen weer buiten ontbijten.

Daarna willen we toch nog wat van de omgeving zien en nemen weer een paar andere korte routes. Onderweg moeten we uitwijken voor koeien, schapen en geiten.

Bij Covadonga, waar een mooie kerk staat, gaan we weer flink omhoog en komen uit bij twee kleine bergmeertjes (Lago Enol en het kleinere Lago de la Ercina), die we uitgebreid op de foto zetten.

We maken er een heerlijke wandeling en keren dan terug naar de camping om nog een tijdje van het mooie weer te kunnen genieten. Het is inmiddels 23 graden geworden en gebruiken na dagen de barbecue weer.

We hebben drie heerlijke dagen in de Picos de Europa gehad en hebben zo’n beetje alle wegen bereden !!

Verslag 33

Donderdag (14 april) hebben we het Picosgebergte weer achter ons gelaten, nadat we er eerst nog 35 kilometer doorheen gereden zijn. Een mooie afsluiting van drie heerlijke dagen, we komen hier beslist weer terug ! Daarna wordt het weer snelweg rijden, al is dat in Noord Spanje gelukkig niet zo saai als in Holland ! Je zit nog volop in de groene bergen en regelmatig vang je een glimp op van een leuk baaitje aan zee. We rijden naar Baskenland en op de panoramacamping Itxaspe in Itziar zetten we onze caravan neer, er staan veel Hollanders op de camping. We hebben een mooi uitzicht op zee en wandelen er ’s middags door het bos naar toe.

Er is geen strand bij het water, alleen maar grote stenen en veel aangespoelde troep.

Er waait een stevige, frisse wind uit zee, waardoor we niet lang buiten kunnen zitten en daarom besluiten we de volgende dag door te rijden naar Frankrijk. We bellen nog even met Clary en Rob, maar die hebben inmiddels Andorra al bekeken en rijden al in de buurt van Valencia, dus elkaar nog zien gaat niet lukken !!

Vrijdag begint bewolkt, maar zodra we de Franse grens over zijn gaat de zon schijnen, ook laten we vrij snel de bergen achter ons en lijkt het wel of we weer in Holland zijn, zo vlak is het. We hadden al een camping uitgezocht, namelijk camping Moulins de la Vergne, waar we twee jaar geleden ook geweest zijn. Deze mooie camping wordt door twee Nederlandse echtparen beheerd en ze hebben er een prima restaurant bij, leuk dus om nog een keer heen te gaan. Bij aankomst blijkt de camping gesloten te zijn (er hangt een papier dat er problemen zijn met de elektriciteit!), ik ben nog even de camping opgelopen en heb bij het restaurant naar binnen gekeken, maar deze was echt verlaten, helaas ! We rijden 50 kilometer verder noordelijk en komen uit bij camping Val de Boutonne in St.Jean-d ‘Angely. Ook dit is weer een prima plaats om een paar dagen door te brengen: we staan vlakbij een rivier doorlopend in een meer, waar gevist mag worden !!

Ook is de temperatuur weer opgelopen tot boven de 20 graden en kunnen we lang buiten vertoeven. Zaterdag wordt dan ook een dag aan het water, met de hengels natuurlijk !! Wim vangt een mooie forel, die ’s avonds gelijk de barbecue op gaat en verder is het prima uit te houden aan het water !

Er is van alles te zien en bovendien heb ik een boek van Rob (Dolfin) meegenomen en ben er zo in verdiept dat ik het nauwelijks merk als Wim wat vangt ! Zondag willen we toch weer wat bekijken en rijden naar Ile de Ré, een eiland vlakbij La Rochelle, waar we voor ons trouwen een keer een dagje rondgekeken hebben. Tegenwoordig kun je er over een drie kilometer lange brug naar toe rijden. Het is een echt vakantie-eiland vol campings, fietspaden en kleine dorpjes, ook is het er vrij druk. We maken een rondje over het eiland (toch ruim 25 kilometer lang), maar herkennen er dus niks meer van.

Ook is het er nog vrij fris, zo’n 19 graden. (We zien nog een paar schattige, langharige ezeltjes lopen.)

Bij een oesterkweker kopen we, na duidelijke uitleg hoe ze met een mesje bewerkt moeten worden, twee dozijn oesters, die we zelf nog open moeten maken. Later op de camping blijkt Wim een prima “oesteropener” te zijn en met een beetje citroensap erop en een wijntje erbij smaken ze heerlijk !!

Bij de caravan is het knap heet, ruim 25 graden en we zitten tot half tien buiten !!

Verslag 34

Maandag 18 april zijn we weer 250 kilometer noordelijk gereden en kwamen uit bij camping Les Rochelles in Prunay. Ik had deze plaats gevonden in het boekje “Klein & Fijn Kamperen” van de ACSI, dit is een nieuwe gids die dit jaar voor het eerst uitkomt en we zagen hem liggen bij Herman en Albertje. Toen we aankwamen bij de camping hadden we geluk dat de eigenaar er was, want het bleek dat Les Rochelles eigenlijk pas 1 mei open ging ! Toen ik de man vertelde van de ACSI gids (waarin stond dat de camping op 15 april open was !), was hij heel blij, we waren zijn eerste gasten en natuurlijk waren we welkom. Alleen de warme douches werkten nog niet, maar water en elektriciteit was voorhanden, voor ons geen probleem dus. We hebben hem gelijk voor twee nachten betaald (11 euro per nacht !) en maar goed ook, want we hebben hem niet meer gezien ! De camping ligt aan een klein meertje en Wim mocht er (omdat we de eersten waren dit jaar !) voor noppes vissen. Er blijken karpers in te zitten en Wim haalt er drie naar boven, wel moeten ze teruggezet worden (wat normaal is bij karpers), ook een voorn en een baars krijgen dezelfde behandeling.

We genieten van de mooie omgeving en de stilte, alleen het kwaken van de kikkers is te horen en af en toe komen er wat kinderen met hun moeder in het speeltuintje, dat voor iedereen toegankelijk is.

Dinsdag maken we met de auto een korte rit langs de rivier Le Loir (zonder E), vergelijkbaar met de Linge in Holland. Wat heel apart is, is dat eeuwen geleden in de zachte kalk, in de heuvels langs de rivier, grotwoningen zijn gehakt die nu nog dienen als opslagplaats.

Ook zien we velden vol gele bloemen, een prachtig gezicht !

De rest van de dag luieren, lezen en vissen we weer op de camping, de zon schijnt volop en we zitten alweer tot laat buiten. (Ik kon het niet laten even te schommelen, toen er helemaal niemand was!)

Vanmorgen zijn we, nadat we eerst nog heerlijk in het zonnetje ontbeten hebben, naar onze laatste campingplaats gereden. Het is een lange trip vandaag, ook al omdat we in een file terecht komen, die ons een uur kost en we moeten langs Parijs ! We zijn inmiddels weer begonnen met de luister CD’s van Millenium, waardoor de tijd toch voorbij vliegt ! Na 325 kilometer komen we aan in de plaats Péronne op camping Port de Plaisance. We maken een korte wandeling over de camping, het ligt hier vol met pluizen, net een sneeuwveld ! (Zoals we begonnen in de vakantie, eindigen we, met “sneeuw”!!)

Het is inmiddels 5 uur, maar nog steeds vrij heet, zo’n 25 graden. Dit is mijn laatste verslag van de reis Marokko, Spanje en Portugal. In Nederland is het momenteel ook prima weer, dus tijd om naar huis te gaan, ook is de koelkast leeg en heb ik een berg vuile was ! We hebben een heerlijke, gevarieerde vakantie gehad, maar nu verlang ik weer naar mijn kinderen, familie en vrienden !!